53

110 MORFOLOGIA

końcówki jak w klasie D, poprzedzone modemem 4- (pisanym 0, np. faksymilia. Zestaw końcówek jest więc następujący:

	Lp	Lm
M	-e	-i-a
D	-e	-i-ów
C	-e	-i-om
B	-e	-i-a
N	-e	-i-ami
Mc	-e	-i-ach
W	-e	-i-a

C. Klasa deklinacyjna M Ip -ę

Odmiana rzeczowników tej klasy wyróżnia się tym, że wykładnikami większości form są nie tylko końcówki występujące w poprzednich klasach, ale także poprzedzające je przyrostki fleksyjne, np. ciel-ę : ciel-ęci-a, rami-ę : rami-eni-a. Ze względu na postać fonologiczną tego przyrostka wydzielamy tu dwie podklasy: -ęó- / -ąt- / -ąt- i -eń- / -on-. W obu wypadkach zakończenie miękkie przyrostka występuje w Ip, a twarde w lm.

CI. Podklasa -ęć- / -ąt- / -ąt-; zestaw końcówek:

	Lp	Lm
M	-ę	-ęt-a
D	-ęci-a	-ąt-0
C	-ęci-u	-ęt-om
B	-ę	-ęt-a
N	-ęci-em	-ęt-ami
Mc	-ęci-u	-ęt-ach
W	-ę	-ęt-a

Powyższą odmianę mają niemotywowane i derywowane nazwy istot młodych, np. CIELĘ, SZCZENIĘ, KOCIĘ, DZIEWCZĘ, ZWIERZĘ. Wyrazy te są obecnie chętnie zastępowane przez synonimy o innej budowie i prostszej odmianie, por. cielak, szczeniak, kociak, dziewczyna, pisklątko. Wszystkie trzy postacie przyrostka opierają się na obocznościach morfonologicz-nych ę : ą i t : ć.

C2. Podklasa -eń- / -on-; zestaw końcówek:

	Lp	Lm
M	-ę	-on-a
D	-eni-a	-on-0
C	-eni-u	-on-om
B	-ę	-on-a
N	-eni-em	-on-ami
Mc	-eni-u	-on-ach
W	-ę	-on-a

Należy tu grupa ośmiu rzeczowników zakończonych na -mię: CIEMIĘ (bez lm), IMIĘ, PLEMIĘ, RAMIĘ, SIEMIĘ (bez lm), STRZEMIĘ, WYMIĘ i ZNAMIĘ. Obie postaci przyrostka rozszerzającego temat są altemantami morfonologicznymi z obocznościami e : o i n : ń.

D. Klasa deklinacyjna M lp -um; zestaw końcówek:

	Lp	Lm
M	-um	-a
D	-um	-ów
C	-um	-om
B	-um	-a
N	-um	-ami
Mc	-um	-ach
W	-um	-a

Klasę tę tworzą przyswojone pożyczki z łaciny, np. CENTRUM, LICEUM, MUZEUM, PLENUM, TROFEUM. Charakterystyczny dla ich odmiany jest pełny synkretyzm form w lp i końcówka -um, która w lm jest zastępowana zestawem końcówek deklinacji nijakiej (z -ów w D lm).

2.3.3. Deklinacja żeńska

Deklinacja żeńska rozpada się na trzy klasy deklinacyjne, wyznaczane końcówkami M lp: -a, -i, 0, Dwie pierwsze, np, ŻONA, RZEKA, GOSPODYNI, są tradycyjnie nazywane deklinacją samogłoskową i uznawane za typową dla rzeczowników żeńskich; klasa trzecia, z końcówką -0, np.