54 55 (26)

Atrakcyjne innym razem przeżycia, jak film, spotkanie towarzyskie, są nieprzyjazne, nasz stosunek do nich negatywny, Z przytoczonego przykładu widać więc wyraźnie biologiczne źródło powstawania uczuć,

V ciągu -wielu wieków rozwoju społeczeństwa obrosły w pewne obyczaje i normy. Tak wytworzyło się pojęcie humoru, odpowiedzialności, szacunku do rodziców i inne, których przykłady można by mnożyć. One właśnie stanowią o stosunku społecznym do pewnych zjawisk czy rzeczy i powodują powstawanie u-czuć. Fakt popełnionej kradzieży wywołuje stosunek negatywny, uczucie oburzenia czy potępienia. Ten sam stosunek, to samo uczucie wywoła pozostawienie bez pomocy żeglarza, który jej potrzebuje. Samo świadczenie pomocy nie wynika z funkcji biologicznych naszego organizmu, lecz właśnie z pobudek społecznych.

Wreszcie trzecim źródłem uczuć jest nasze indywidualne poznanie, nabyte w doświadczeniu życiowym: lubimy swój zegarek, który niezawodnie służy przez wiele lat -jego strat wywoła niewątpliwie żucie żalu₀ Cały szereg przedmiotów jest nam przyjaznych lub nielubianych - obiektywnie rzecz biorąc bez u-zasadnienia lecz ł^śnio w oparciu o nasze własne uczucia o

Najsilniejsze w tej grupie są uczucia jakimi obdarzamy innych ludzi: przyjaźni, strachu nienawiści, miłości o One właśnie stanowią często motor działalności ludzkiej, a wpływ ich jest tak mocny, że potrafi zaćmić rozumowe, logiczne przesłanki.

Jak cały szereg poznanych już zjawisk psychicznych uczucia posiadają wiele właściwości. Odróżnia się uczucia czynne i bierne, Pierwsze z nich np. radość wyzwalają energiczną działalność, bierne: smutek, przygnębienie, wywołują stagnację, hamują poczynania.

Jedną z właściwości uczuć jest ich biegunowość, Przeciwstawieniem smutku jest radość,’ strachu - spokój, Z tej klasyfikacji wywodzi się ogólny podział na uczucia przyjemne i nieprzyjemne lub dodatnie i ujemne. Obrazują one stosunek człowieka do zjawisk czy przedmiotów. Widok fotela dentystycznego, na którym mamy