5 (1844)

całokształt tych wszystkich idących po sobie i nawzajem rozwi;a;ą:yrr się epok gospodarczych. Z góry zaznaczymy, że jest to tylko der.iż*::. -któremu podręczniki... nie czynią zadość” ⁷.

Przeprowadzono szereg badań dotyczących ekonomii polityczne; :z:: -kapitalistycznych formacji społecznych, zwłaszcza formacji feu Dokonali tych badań przede wszystkim Marks i Engels. Albowiem. ; ł ł powiada Engels: „Do pełnego dokonania tej krytyki ekonomii burmimr -nej nie wystarczyła znajomość kapitalistycznej formy produkcji, wymm-ny i podziału. Formy poprzedzające ją lub istniejące jeszcze w mme; rozwiniętych krajach obok niej trzeba było również przynajmnie; głównych zarysach zbadać i porównać z nią”⁸. Poważny jest wki=i Lenina do zbadania ekonomii politycznej feudalizmu, dokonany w związkr. z badaniem rozwoju kapitalizmu w Rosji carskiej, w której jeszcze minowały elementy feudalne⁹. Jeżeli chodzi o ekonomię polityimm wcześniejszych od feudalizmu formacji społecznych, to na szczeg:_:i uwagę zasługują prace Krzywickiego oraz Cunowa ¹⁰. Również Ka.ze-poświęcił wiele pracy zagadnieniom związanym z ekonomią poliryizmi przedkapitalistycznych formacji społecznych¹¹. W ostatnich latach liczyła się w Związku Radzieckim dyskusja na temat podstawowego pre : ekonomicznego przedkapitalistycznych formacji społecznych. Dyskus a przyczyniła się do wyświetlenia pewnych zagadnień ekonomii poler^-:r-nej tych formacji. Podjęta też została pierwsza próba opracowania zer :-ekonomii politycznej feudalizmu, dokonana przez Porszniewa ¹².

⁷    L. Krzywicki, Ekonomia polityczna. Poradnik dla samouków, Warszawa l?l t. III, s. 88.

⁸    F. Engels, Anty-Duhring, wyd. cyt., s. 168. Obok licznych uwag rozstań: :: w dziełach Marksa i Engelsa na temat ekonomii przedkapitalistycznych fomzr.L społecznych, specjalnie temu tematowi poświęcona jest praca Engelsa, Pochożz-.-rodziny, własności prywatnej i państwa, która ukazała się w 1884 r. (polski pme-kład — Warszawa 1949).

⁹    Zob. zwłaszcza W. Lenin, Rozwój kapitalizmu w Rosji. W: Dzieła, t. 3 (szere-gólnie rozdz. III).

¹⁰    Należy tu przede wszystkim wymienić wielkie dzieło Krzywickiego, Vs:~: * społeczno-gospodarcze w okresie dzikości i barbarzyństwa, Warszawa 1914, jak r:^_ -nież Społeczeństwo pierwotne, jego rozmiary i wzrost, Warszawa 1937 (tytuł a- -gielski Primitive Society) oraz Pierwociny wiązi społecznej po raz pierwszy wyuzze jako Dzieła, t. I, Ludwika Krzywickiego, Warszawa 1957. Na uwagę zasługuje m popularno-naukowa praca Krzywickiego, Rozwój stosunków gospodarczych w zz.:-rze Świat i człowiek, Warszawa 1912, zesz. III. Heinrich Cunow napisał czterom-mowe dzieło Allgemeine Wirtschajtsgeschichte (Berlin 1926 - 1931). Pierwszy t:^-tego dzieła zajmuje się zagadnieniami ekonomii politycznej przedfeudalnych f:r-macji społecznych. Pozostałe tomy traktują o historii gospodarczej, począwszy :: wczesnego feudalizmu.

¹¹    Systematyczny wykład poglądów Kautsky’ego na zagadnienia ekonomii politycznej przedkapitalistycznych formacji społecznych zawiera tom II jego dzteuz Materialistyczne pojmowanie dziejów, wyd. cyt., zwłaszcza działy I - VII.

¹²    B. Porszniew, Oczerki politiczeskoj ekonomii feodalizma, Moskwa 1956. Z:: także dyskusje na temat podstawowego prawa ekonomicznego feudalizmu w czasz-

••ćszystkie a i t£zc.z~ia ?c-T7 -

- 2 - — Ulla Lj* CZTi ■ r

nomia poi: 77:

Socjalistyczna : .. a ce w Eurcr.r

:    a po żt.i f

t^zoomii polityczni :: maju* literatur*. ■■ r również zs u. czasie w.-' -zrshjała się ż=lf. v i zarza

c cz. a zwłaszcza w L zberwsze zręby e>

: rrje -Woprosy Ir-m' Lruarda AbramowaaesŁ Pewną próbę ~ negdanowa, Zi—.

" również pop lami

* Krótkie

Tjn wyników na «is -óęraw-y Międzynamore- *

—nr za. pierwsze nzejsre :n Ekonomiczne .m _zż ostatnio ptolena es& mwćj myśli w te; •irfmóemię Nauk ZSB3.

tycznie trakt..zza i :;i i zarządzań z próbę ekonzm. 7 eh, działają ty zz w netą analizę i syst tcc.ukrmu zawiera Ł X Szażiewa, Moskwa

u je o pnarie r* arszawa ~

Warszawa 15:~. .rztze -t

92