63 (242)

G I xł/-łoia±. i:cd\ VI S/>lkł»-Ski».vuy Ircd.l. /V*l\\>.i jptKaw, «u>;r> j 2l»j"

iSHN    • I5UM-5 C by PWN JiOT

ROZDZIAŁ 5 Style i initruracnty polityka ipolec/nej 85

udział kompetentnych ekspertów, choć i im zdarza się ulegać stereotypom. Jednak dużo więcej zagrożeń spotkałoby politykę tworzoną bez poważnego i partnerskiego traktowania współobywateli (zob. rozdz. 25).

Można jeszcze wyróżnić style transformacji systemowej - od pełzającej po szokową. od reformy, przez tzw. rcfolucję¹, nawet do rewolucji. Różni je tempo i głębia zmian.

Losy rozmaitych refolitcji - jak choćby polskich akcji protestacyjnych w październiku 1956, marcu 1968, czerwcu 1976, sierpniu 1980 i wyborów w czerwcu 1989 - pokazują, żc efekty pośpiesznych szokowych zmian mogą być niepełne i nietrwałe albo mogą przekraczać wszelkie oczekiwania. Jednakże współczesna Polska byłaby zupełnie inna, gdyby mc rc odległe już wydarzenia „polskich miesięcy" (zob. rozdz. 2).

Instrumenty

Typologia stylów polityki społecznej nawiązywała do domysłów, kim są adresaci tej polityki i „co może nimi poruszyć”.

Typologia instrumentów polityki społecznej nawiązuje do wiedzy o zasobach, takimi dysponują różne podmioty polityki społecznej.

Interdyscyplinarna nauka o polityce społecznej umie obmyślać szerszy repertuar narzędzi niż brane z osobna nauki monodyscyplinarne: ekonomia, prawoznawstwo, socjologia, psychologia, pedagogika', filozofia, a także inne nauki o człowieku, o Ziemi i o przyrodzie.

Instrumentarium polityki społecznej:

•    instrumenty ekonomiczne.

•    instrumenty prawne,

•    instrumenty informacyjne,

•    instrumenty kadrowe {zasoby ludzkie, kapitał ludzki),

•    kształtowanie przestrzeni,

•    gospodarowanie czasem.

Polityk społeczny tworzący program działania musi sięgnąć na wszystkie półki swojej skrzynki z narzędziami. Bez tego program będzie ułomny. Każda decyzja jest wielowymiarowa, często zacierają się granice między jej aspektami. Współcześnie instrumentarium polityki społecznej staje się coraz bogatsze.

' Timothy Garton Ash. Polska woluc/a ..Solidarność' 19S0-I9S2. ptzcl. M K.. Warszawa 19X9. Wydawnictwo „Krąg’*.

O związkach polityki społecznej i pedagogiki społeczne) można przeczytać w podręczniku pedagogiki społecznej wydanym w 2007 roku przez Wydawnictwo Naukowe PWN pod redakcją Ewy Marynowicz-Hciki.