96 (132)

<i I xU-łorak ucdLX VI S/>łb>-Ski*..ei\ ircJ.l. PoSjtfkaapoUcaur, Wuwiw12U)7 IsHS ‘łTK-tó-ul- I5)IM-S ty    2l»?

198 CZĘŚĆ 2 Wybrane problemy społeczne i sposoby idi rozwiązywania

cenionym źródłem satysfakcji i zadowolenia. W 2004 roku zadowolenie ze swoich dzieci wyrażało aż 95% Polaków, zaś S4% małżonków czerpało satysfakcję ze swojego związku¹. Ponadto zauważyć należy, że znaczenie rodziny w polskim społeczeństwie wynika także z jej decydującej roli w zaspokajaniu podstawowych potrzeb jednostki, co z kolei jest efektem słabości państwa jako gwaranta bezpieczeństwa socjalnego obywateli. Istotne znaczenie dla wysokiej rangi rodziny w życiu Polaków ma także kontekst historyczny. A zatem, bez względu na to, jaki model rodziny jest preferowany i realizowany, słuszna wydaje się opinia Jolanty Supińskiej. że ..Rodzina - ta najmniejsza i najbliższa emocjonalnie wspólnota - była zawsze w Polsce ostoją w warunkach braku niepodległego państwa i źródłem samopomocy w warunkach niedorozwiniętej polityki społecznej. Była więc - i chyba nadal jest - tyleż wartością, co instrumentem umożliwiającym przetrwanie*².

Podsumowanie

•    W Polsce lat 90. nastąpiło przyspieszenie procesów osłabiających znaczenie rodziny nuklearnej; coraz bardziej upowszechniają się alternatywne wzory życia rodzinnego, takie jak kohabitacjc, małżeństwa bezdzietne ze świadomego wyboru, samotne rodzicielstwo.

•    W latach 90. zaznaczyły się wyraźnie takie symptomy przemian polskiej rodziny, jak: zmniejszenie się liczby zawieranych małżeństw, podnoszenie się wieku zawarcia pierwszego małżeństwa, zmniejszenie trwałości małżeństw, spadek dzietności rodzin i spadek urodzeń, wzrost urodzeń pozamalżeóskich.

•    Zmieniła się struktura rodziny; zmalał udział małżeństw posiadających dzieci na rzecz małżeństw bez dzieci i rodzin niepełnych, zmniejszyła się liczebność dzieci w rodzime.

•    Aktywność zawodowa kobiet w Polsce nic zmieniła w zasadniczy sposób podziału ról społecznych kobiet i mężczyzn w rodzinie; dominującym modelem rodziny pozostaje rodzina, w której kobietom przypada w udziale podwójne obciążenie - pracą zawodową i obowiązkami domowymi; jedna trzecia polskiego społeczeństwa realizuje tradycyjny model rodziny, a jedynie co dziesiąta rodzina ma partnerski charakter.

•    Rodziny polskie doświadczają wielu trudności w realizacji funkcji ekonomicznej, opiekuńczej i wychowawczej; masowy i trwały charakter bezrobocia w Polsce oraz wycofanie się państwa z finansowania usług społecznych w zakresie opieki

' Poziom satysfakcji Polaków w latach 1994-2004. CBOS 2005, http.vVwww.cbos.com.pl/spiskom. poi,'2005.

• Jolanta Supniska, Przemiany systemu ii-artosci, w: Polsko-niemiecki i niemiecko-polski leksykon polityki społecznej i pracy soaalnej, Grażyna Firiii-Fesnak, I łclga Obcrlnskamp (red.). Warszawa 2001, Wydawnictwo ASPRA-JR.». 53-54.