64 65 (24)

64 • atlantydy

pewności co do lokalizacji wyspy, różnili się w swoich poglądach, np. historyk grecki Theopompos z Chios (IV w. p.n.e.), mówiąc o A., powołuje się na rozmowę króla —» Mi-dasa z —» Frygii z —> satyrem —> Sylenem, który wyjawił królowi historię o kontynencie leżącym za rzeką -» Oke-anos. Według innego greckiego historyka, Diodora (I w. p.n.e.), leżała ona wzach. części Libii. Inni uważali legendę o A. za baśń (np. Strabon, geograf i historyk gr. z przełomu I w. p.n.e./l n.e.), a nawet alegorię. Uwzględniając dane liczbowe podane przez Platona, ta wyspa-konty-nent miała terytorium obejmujące 1 553 994 km². • Powstało wiele publikacji na temat A., czasami bardzo kontrowersyjnych w przedstawianiu historii tego kontynentu, innym razem oryginalnych pod względem prezentowanych teorii; do takich pozycji należy książka angielskiej autorki, M. Hope, Atlantyda - mit czy rzeczywistość? w tłum. K. Pawłowskiego, Warszawa 1994. Autorka jest współzałożycielką działającego od 1957 r. Stowarzyszenia Atlantydów. Mimo wszystko istnienie tej wyspy jest nadal hipotetyczne.

atlantydy, córki —> tytana —> Atlasa, do których należały: Hiady, -> Hesperydy i -»Plejady.

Atlas, ¹ syn —> tytana -> Japeta i -> okeanidy —» Klimeny. Brat —»Prometeusza, —» Epimeteusza i Menojtiosa. Jego córkami było siedem -»Plejad i pięć —» Hiad oraz Hesperydy. Wraz ze swoimi braćmi walczył z —> Zeusem. Za karę miał dożywotnio podtrzymywać na swych ogromnych barkach sklepienie niebieskie. Dzięki niemu —» Herakles mógł przynieść z ogrodu —» Hesperyd złote jabłka. Heros, żeby wykonać to zadanie, trzymał na swych barkach (zamiast A.) niebo. W tym czasie A. zrywał dla Heraklesa złote jabłka, po czym oświadczył mu, że sam zaniesie owoce Eurystesowi, byle tylko nie dźwigać na ramionach nieba. Podstęp nie powiódł się. Herakles udając, że musi poprawić ciężar na ramionach, zmusił A. do ponownego dźwigania nieba. Za niegościnne przyjęcie -» Perseusz pokazał mu głowę —> Meduzy, a na jej straszny widok A. skamieniał i przemienił się w górę nazwaną jego imieniem.²To imię nosił także król wyspy —> Atlantydy, władca dobry i sprawiedliwy. • Zbiory ilustracji do poszczególnych gałęzi wiedzy także zawdzięczają nazwę mitycznemu A. („atlas”). Patrz także Ajtra, atlantydy, Elektra, Herakles, Kalipso, Maja, Tajgete, Tantal, Temida.

Atreus, syn —» Pelopsa i —» Hippodamei, ojciec —> Aga-memnona i -»Menelaosa (Atrydów). Król Myken, posia-

Trzy Mojry

dający w swoim stadzie jagnię o -» złotym runie. Mąż —> Aerope, którą uwiódł jego brat Tyestes i otrzymał od niej cudowne jagnię, dzięki któremu mógł osiągnąć władzę. Król polecił utopić wiarołomną żonę i wygnał Tyeste-sa. Wkrótce jednak zaprosił brata na pojednawczą ucztę, w czasie której poczęstował go potrawą przyrządzoną z ciał jego zabitych synów. Zbrodnia została ukarana, A. zginął bowiem z ręki brata zabitych, —> Ajgistosa. Patrz także Anaksibia, Argos, Chrysippos, Klitajmestra, Myrtilos, Plej-stenes.

Atropos (‘nieodwracalna’), jedna z trzech —»mojr, córek —»Zeusa i —»Temidy. Przecinała nożycami nić ludzkiego żywota. Była nieugięta. Przewodzili jej, jak i pozostałym siostrom, Zeus i —»Apollo, stąd ich przydomek Mojragetes, co znaczy ‘kierujący losem’ bądź ‘kierujący mojrą’. Patrz także Kloto, Lachesis, Morta, parki.

Attys, ¹ piękny pasterz frygijski. Syn -»nimfy Nany, która urodziła go, zjadłszy owoce migdałowca. Ukochany bogini -> Kybele. W przypływie szału, pod wysoką sosną,