6 (363)

Etnometodolodzy próbują odkryć naturę owych ukrytych założeń, które rzą podstawę życia społecznego. Jednym ze sposobów dotarcia do ich istoty sprawdzenie, co się stanie, gdy naruszymy którąś z reguł. Garfinkel I w swoim klasycznym eksperymencie kazał studentom wracającym do domów wać gości lub lokatorów wobec rodziców traktujących ich jak synów i córki, denci zwracali się do rodziców, używając form grzecznościowych „pan” i przy stole grzecznie prosili o dokładkę i zwracali uwagę na dobre maniery, c: wiadomo, przystoi „gościom”. Działania te wywołały dezorientację członków ny, którzy zażądali wyjaśnienia zaskakującego zachowania dzieci.

Krótko mówiąc, naruszenie normalnych oczekiwań ujawniło obecność ru reguł rządzących interakcją społeczną; uczestnicy interakcji nie zda sobie sprawy z ich istnienia. Naruszenie reguł wydobyło je na powierz i umożliwiło dalsze badania.

WYMIANA SPOŁECZNA:

ANALIZA KOSZTÓW/KORZYŚCI

Teoria wymiany społecznej ma swoje korzenie w psychologii behaw nej i analizie ekonomicznej. W tym ujęciu interakcja społeczna jest seria mian, które łączą się zarówno z kosztami, jak i z korzyściami. W inte społecznej ludzie tracą co najmniej czas i energię. Są to podstawowe k działań. Z wzajemnej wymiany płyną jednak także korzyści, takie jak r* miłość, nowy zawód, większy szacunek do siebie.

Z punktu widzenia wymiany społecznej analiza kosztów/korzyści s' podstawę zrozumienia interakcji społecznej i zakłada racjonalne podej utrzymywania związków społecznych. Należy przyjąć, że jednostki roz koszty związane z transakcjami społecznymi i korzyści z nich płynące, fią zatem ocenić, czy wymiana przyniesie im „zysk” (korzyści minus k Jeśli wymiana nie przynosi zysku, interakcja może zostać zawieszona 1 kończona; jeśli przynosi zysk, może być kontynuowana.

SPRAWIEDLIWOŚĆ ROZDZIELCZA

Homans (1961) wprowadził pojęcie sprawiedliwości rozdzielczej, wiedliwość rozdzielcza oznacza, że ludzie uczestniczący w interakcji spo spodziewają się zyskać korzyści mniej więcej proporcjonalne do ponieś: kosztów. Jest to główna idea modelu wymiany społecznej. Blau (1964 dził, że ludzie mają takie związki społeczne, na jakie zasługują. Jeśli je chce utrzymać określony związek czy interakcję społeczną (ponieważ p jej to pewne korzyści), musi być przygotowana na zaoferowanie partne tym przedsięwzięciu tego, czego oczekują. Krótko mówiąc, jeśli chcemy stać, musimy być przygotowani na to, by dawać.

Wczesne prace Homansa (1950, 1961) i Gouldnera (1960) koncenh na znaczeniu wzajemności w wymianie społecznej, czyli założeniu, że społeczne wymagają, by za przysługę zrewanżować się przysługą. PogL zakłada, że interakcja społeczna polega na prowadzeniu księgi społ przychodów i rozchodów. Stanowiące przychód korzyści muszą być w momencie odwzajemnione podobną, choć niekoniecznie taką samą, w Wzajemność traktowana jest jako podstawowa norma życia społeczneg: ny kierunkowskaz interakcji społecznych.

102