72 URAZY I USZKODZENIA SPORTOWE
Ryc. 2.7. Anatomia żyły pachowej i podobojczykowej.
Spontaniczna zakrzepica żyły pachowej i podobojczykowej (zespół Paget-Schroetter) występuje zazwyczaj u osób młodych i zdrowych (poniżej 40 r. ż.), głównie u mężczyzn (ponad 2/3 pacjentów), przy czym zajęciu ulega kończyna dominująca.
We wczesnym okresie choroby (48-72 godz.) leczenie polega na stosowaniu leków trombolitycznych i rokowanie jest dobre. Równorzędne miejsce w leczeniu zajmuje chirurgiczne usunięcie skrzepu.
Gdy leczenie podejmowane jest później, stosuje się leki obniżające krzepliwość krwi przez okres 2-3 lat, unoszenie kończyny i jej bandażowanie.
Jeśli zastosowane leczenie nie umożliwi rozwoju skutecznego krążenia obocznego umożliwiającego podjęcie pracy, w grę wchodzi leczenie operacyjne (by pass).
Dla całości opisu dodać należy, że pierwotny zakrzep tętnicy pachowej i podobojczykowej jest rzadką jednostką chorobową. Razem z trombektomią zazwyczaj usuwa się I żebro celem zniesienia ucisku na żyłę podobojczykową. Większość chorych zgłasza się jednak zbyt późno by można było cokolwiek zrobić.
Pourazowy zespół usidlenia i neuropatii nerwu nadłopatkowego jest niedostatecznie brany pod uwagę w rozważaniach metodologicznych i w diagnostyce różnicowej bolesnego barku.
Do neuropatii nerwu nadłopatkowego, wychodzącego z górnego pnia splotu ramiennego (C3-C6), dochodzi zazwyczaj z powodu usidlenia we wcięciu łopatki.
Dla zrozumienia patogenezy neuropatii nerwu nadłopatkowego należy przypomnieć, że ruch odwiedzenia ramienia w swej początkowej fazie (do kąta ok. 60°) zachodzi głównie w stawie ramiennym. W tym czasie łopatka jest ustabilizowana mięśniami do klatki piersiowej. Dopiero powyżej tego kąta ruch ten przenosi się coraz bardziej na staw łopatkowo-żebrowy. Po osiągnięciu 90° staw ramienny zostaje zablokowany i dalszy ruch możliwy jest przez rotację łopatki.
Incisura
Processus Acromion coracoideus
N. nadtopatkowy
N. pachowy
N. promieniowy
b
Ryc. 2.8. Nerw nadtopatkowy.
Z czynników wywołujących neuropatię na pierwszym miejscu trzeba wymienić uraz barku, w wyniku którego dochodzi do uszkodzenia kości, czy też jedynie tkanek miękkich okolicy barku.
Należy wyraźnie stwierdzić, że uraz (bezpośredni czy pośredni) może spowodować też przemieszczenie łopatki, wystarczające do uszkodzenia nerwu nadłopatkowego.
Objawy neuropatii pojawiają się często w tych przypadkach z opóźnieniem w związku z pourazowym ograniczeniem ruchomości w stawie ramiennym. Późne dolegliwości ze strony barku łączy się z przebytym urazem i jego oczywistymi następstwami, a nie z neuropatią, a to oznacza niemożność wyleczenia chorego barku!
Od momentu wystąpienia neuropatii ruchy łopatki, które powodują przesuwanie się wcięcia łopatki względem zmienionego zapalenia nerwu, będą bole-