Adam Adamski - Ruch, zabawa i muzyka jako czynniki... 261
rozwój motory omy dzieci muzyka przynosi odprężenie, ponieważ nie wymaga pokonywania barier, daje możliwość odczuwania własnej sprawności, pozwala na przeżywanie pozytywnych emocji, pobudza sferę doznań estetycznych, jest doskonałym lekarstwem na wszelkie smutki i niepowodzenia, mobilizuje do ruchu, integracji z rówieśnikami, a co najważniejsze - sprawia radość i pozwala dzieciom choć na chwilę zapomnieć o kalectwie--.
Kontaktu z muzyką mogą również doświadczać dzieci głuchonieme. Zwraca się uwagę na to, że w zależności od wysokości dźwięków drgania mogą być odbierane różnymi częściami ciała23. Ciągle są opracowywane nowe metody mu-zykotcrapii dla ludzi głuchoniemych. M. Rummel proponuje prace dzieci głuchoniemych z wykorzystaniem fortepianu. Dzieci mają za zadanie krzyczeć do otwartego insrrumenru, leżeć na nim lub rcż. siedzieć pod. Jest ro meroda dość niekonwencjonalna, lecz sprawdzona. Także J. Sradnicka stworzyła wiele zabaw, do których należą: powrarzanic motywów i fraz rytmicznych, prezentowanych przez terapeutę, tj. klaskanie, klepanie o kolana, tupanie ze zmienną dynamiką i tempem. Inna meroda to wy klaski wanie, wystukiwanie lub wytupywanie, naśladujące np. ruszający pociąg, galopującego konia. Dzieci także mogą grać na instrumentach perkusyjnych. Granie może polegać na naśladowaniu prezentowanych przez terapeutę motywów rytmicznych ze zmianą dynamiki czy też akompaniowaniu do marszu, biegu, podskoków lub do piosenek i muzyki instrumentalnej.
Muzyka jest również istotna w terapii dzieci niepełnosprawnych umysłowo. Jest czynnikiem uspołeczniającym i uaktywniającym towarzysko. Stanowi niemal jedyny środek „niewerbalnej komunikacji międzyludzkiej", gdy nic można porozumieć się / pacjentem słownie. Pobudza do czynności wyobrażeniowych, aktywizuje emocjonalne życie, co umożliwia lekarzowi „wgląd” we wnętrze pacjenta i naw-iązanie z nim kontakru. Może wpływać korygująco na nieprawidłowe poczucie czasu u chorych na schizofrenię, osłabić skłonności do autystycznego przeżywania czasu, polepszać orientację, a tym samym przybliżać chorych do obowiązujących norm życia społecznego.
Rozwój osobowości przez muzykę powinien dokonywać się na drodze realizacji takich form pracy, jak:
1. Śpiewanie piosenek, które prowadzi do kształtowania mowy (rytmu i melodii), poprawy artykulacji, a także do wzbogacania słownictwa. Piosenka, która zawiera w sobie: rytm, metrum, tempo, dynamikę czy melodię pozwala wdrażać dziecko do aktywnego porozumiewania się z otoczeniem, a także wzbudza pozytywną motywację do stawnego kontaktu z ludźmi. Nauka tekstów sprzyja rozwijaniu biernej i czynnej znajomości mowy. Teksty piosenek, opowiadające o rzeczywistości, są pomocne w zrozumieniu oraczająccgo świata
v J. Stadnicka: Terapia dzieci muzyka, mchem i mową, WSiP, Warszawa 1998. 2> J. Wierszyłowski: Psychologia muzyki, dz. cyt.