DSC00035 3

72. 2aburzwtia lękowe uogOMon* l napadowe 435

(ęxyk jako zjawisko poznawcze i społeczne pozwala rozumieć znaczenia tndawaae dowom w danym kręgu kulturowym. Słowa oznaczające lęk w językach zachodroots icpcjsktch: ctmoety fang.}, Angst (nicm), amdtic (franc.) ptawdopo&ibniewywrrfTittc zpoij indoeuropcjskłego? angh - „dusić, zawężać, ścieśniać”. ŹródJoaiów cen im widoczny w greckim dowie anchcin. znaczącym: „dusić się, udusić, zamknięcie”, a taksę w ładnie, np. w angor („duszenie się, uczucie bycia w pułapce" ery annaai (.nadmierna obawa, skurczenie się ze strachu⁹). W języku polskim słowo „Jęk* ma w dług A. Brucknera etymologię litcwsko-słowiańską (uginanie, kurczenie się od wn chu”). ltanimo licznych odmian w konotacji i subtelnych odchyleń znacanuowydi po-OKtt ucisku, skurczu i duszenia w gardle i w klatce piersiowej może być rozpoznawane jako centralny element znaczeniowy idów mających podaną wyżej etymologię, jot w bardzo krótka i powierzchowna analiza lingwistyczna dowodzi, te lęk jako przeżycie towarzyszy ludziom od zarania dziejów i od początku kojarzy się z okretiaaym ppcźydami somatycznymi i emocjonalnymi.

Również w medycynie zjawisko to opisywano od starożytności. Jednakże ar de połowy XIX w. medycyna nic czyniła rozróżnienia lęku i depresji, choć obserwowano i opi* śyffaoo liczne objawy jednego i drugiego stanu w ramach pojęcia melancholii oparte-go na teorii humoralnei. Pierwszym źródłem wzmiankującym o tej „chorobę czarną żółci’*, której objawami są strach i przygnębienie, jest Corpas, Hippoaaócum - zbiór 70 użstów medycznych z V w. przed Chrystusem. WII wjte. Gokń następująco opcsywal Filogenezę lęku u melancholików: ciemna para ulatniająca się z czarnej żółci w wyraka ogrzania jej w okolicy podżebrowej (hypoi/mndrhimj unosi się do mózgu, powodując strach i mroczne myśli Powstawanie lęku w wyniku „ciemnych oparów* wiązał on - tu zasadzie analogu ~ z powszechnie obserwowanym u łudzi strachem przed derano-śrią. W dobie nowożytnej Robert Burton w Azuaoniń mcJaacholn (162lj. dudę tacag cncyjdopcdycznym niż medycznym, zawierającym wiele przesądów uznawanych ów-aejaiea wiedzę, przedstawia smutek i strach jako główne przyczyny melanchołii Praca u zawiera jednak niemal wszystkie współcześnie znane postacie łęku: lęk przed śmiercią, przed utratą bliskich, lęk związany z dercabracją. z urojeniami paranoidalny-mi. Opisuje też hipochondrię, lęk antycypacyjny, łuperweatyiację, agwaiobię i różne it> łśe swoiste. jak lęk przed publicznym wystąpieniem, lęk wysokości czy łdnrstrctobsę Dopiero pod koniec XVIII w. teoria humorolna straciła swój wpływ na myślenie medyczne-, melancholię zaczęto więc wiązać - zgodnie z popularnymi wówczas poglądami sensuahstów (kładących nacisk na postrzeganie i wrażliwość zmysłową? - z nadwrażb-wśaą układu nerwowego, a nie z czynnością wątroby czy śledziony. W tym też czasie brytyjski lekarz (Culkn) wprowadził w swojej klasyfikacji chorób układu nerwowego pojęcie ncurosis - nerwica - wskazujące na zaburzenie funkcji układu nerwowego.

ftrczątków myślenia o zaburzeniach nerwicowych w sensie zbliżonym do dśsier-oego rozumienia ich jako grupy zaburzeń odrębnych od zaburzeń efektywnych i wiążących się ściśle z przeżywaniem negatywnych emocji, przede wszystkim lęku. można •doszukać się w połowie XIX stulecia. Praca Fleminga Ober Pnuconbalangtt jO lęku rrzedscrcowymj, wydana w 18481, jest prawdopodobnie pierwszym tekstem medycznym traktującym o innej swoistej postaci zaburzenia lękowego, tuz opisywane do tego czisu fobie. W 1870 ł wiedeński lekarz M Bencdikt w artykule Uber Płetzschwiadei [0 zawrotach głowy na otwartym placu) opisał pacjenta, który cierpiał na zawroty głowy, gdy wchodził na ulicę czy plac, więc unikał tych miejsc Bencdikt uważał lęk za następstwu zawrotów głowy. C. Westphał, który pierwszy użył w 18721 terminu ago-