73 (80)

Siarczan(VI) letraaminamiedzi(II) dobrze rozpuszcza się w wodzie. Roztwory wodne tej soli mają zabarwienie intensywnie niebieskie pochodzące od jonów [Cu(NH₃)₄]²⁺, które tworzą się w wyniku dyso-cjacji tej soli zgodnie z równaniem:

[Cu(NH₃)₄]S0₄    [Cu(NH₃)₄]²⁺ +SOJ-.

Otrzymywanie siarczanu(VI) tetraaminamiedzi(II)

Siarczan(VI) tetraaminamiedzi(TI) otrzymuje się przez działanie na roztwór siarczanu (VI) miedzi(II) amoniakiem. Reakcję tę można zapisać równaniem jonowym (patrz s. 137):

[Cu(H₂0)₄]²⁺ +4NH₃    [Cu(NH₃)₄]²⁺ + 4H₂0

lub równaniem cząsteczkowym:

CuS0₄ + 4NH₃ [Cu(NH₃)₄]S0₄.

Podczas otrzymywania preparatu należy zachować ostrożność, gdyż jak wszystkie sole miedzi, preparat ten jest trucizną.

Odczynniki:

5 Hydrat siarczanu(VI) micdzi(fl) CuS0₄-5H₂0 — 5 g Amoniak stężony, roztwór ok. 25% Alkohol etylowy 96%

Sprzęt:

Zlewka na 100 cm³ Krystalizator lub zlewka na 100 cm³ Cylinder miarowy na 25 cm³ Pipeta z podziałką na 10 cm³ Zestaw do sączenia pod zmniejszonym ciśnieniem

Lejek sitowy (Buchnera) z sączkiem z bibuły filtracyjnej

Zestaw do sączenia zwykłego Moździerz porcelanowy Bagietka Probówki

Wykonanie:

Pod wyciągiem sproszkować w moździerzu 5 g 5 • hydratu siarcza-nu(VI) miedzi(II), przenieść do zlewki i rozpuścić w mieszaninie 5 cm³ wody i 7,5 cm³ stężonego amoniaku. Roztwór przesączyć przez sączek z bibuły filtracyjnej do krystalizatora, a następnie ciągle mieszając roztwór, dodać kroplami 10 cm³ etanolu. Roztwór pozostawić do krystalizacji najlepiej w lodówce lub na lodzie.

Wydzielone kryształy odsączyć na lejku sitowym (Biichnera) i przemyć 10 cm³ mieszaniny 5 cm³ alkoholu etylowego i 5 cm³ stężonego amoniaku, a następnie 10 cm³ alkoholu.

Przemyte kryształy rozłożyć na bibule i wysuszyć na powietrzu w temperaturze pokojowej. Następnie zważyć i obliczyć wydajność.

Duże kryształy siarczanu(VI) tetraaminamiedzi(II) otrzymuje się dodając ostrożnie do zimnego roztworu siarczanu(VI) tetraaminamie-dzi(II) alkoholu, tak aby utworzyły się dwie warstwy, i pozostawia w lodówce do krystalizacji. Na granicy warstw alkoholowej i wodnej powstają duże, granatowe kryształy soli, które po odsączeniu i przemyciu alkoholem z amoniakiem i alkoholem suszy na powietrzu jak podano wyżej.

Badania właściwości otrzymanego preparatu

Niewielką ilość preparatu umieścić w probówce i trzymając u jej wylotu zwilżony wodą papierek wskaźnikowy (czerwony lakmusowy lub uniwersalny) ogrzewać ją w płomieniu palnika obserwując zmianę zabarwienia papierka.

Opisać przebieg doświadczenia i podać równanie zachodzącej reakcji.

3 Hydrat triszczawianochromianu(III) potasu K₃[Cr(C₂0₄)₃] -3H₂0

Związek ten jest przykładem soli kompleksowej, w której metal jest kompleksowany przez ligandy o ładunku ujemnym. W tym przypadku jony szczawianowe C₂0|~ kompleksują jon Cr^{3 +} , w wyniku czego powstaje kompleksowy anion [Cr(C₂0₄)₃]^3-.

Reakcję kompleksowania jonu Cr³⁺ anionami szczawianowymi można przedstawić za pomocą równania:

Cr³⁺ +3C₂0|^_ -> [Cr(C₂0₄)₃]³“.

Jon triszczawianochromianowy(III) ma barwę intensywnie zieloną. Takie samo zabarwienie wykazują również kryształy 3 • hydratu trisz-czawianochromianu(III) potasu K₃[Cr(C₂0₄)₃] -3H₂0.

143