88 (64)

Fe₂0₃ + 3C -> 2Fe + SCO,

Fe₂0₃ + 2A1 -> 2Fe + A1₂0₃.

#

Reakcji redukcji mogą ulegać nie tylko tlenki, ale również wodorotlenki. Reakcje te zachodzą najczęściej w środowisku wodnym.

Działając na wodorotlenek bizmutu (III) silnym reduktorem, np. roztworem cynianu(II) sodu, otrzymujemy metaliczny bizmut, wytrącający się w postaci czarnego proszku:

2Bi(OH)₃ + 3Na₂Sn0₂ 2Bi + 3Na₂Sn0₃ + 3H₂0

Podobnie utleniając wodorotlenek manganu(II) otrzymuje się dwu-wodorotlenek tlenek manganu(IV):

Mn(OH)₂ + H₂0₂ -+ MnO(OH)₂ + H₂0,

który łatwo traci wodę przechodząc w dwutlenek manganu Mn0₂.

Reakcje utleniania i redukcji kwasów najczęściej przebiegają w środowisku wodnym i polegają na:

1.    Redukcji jonów wodorowych z kwasu do wolnego wodoru przez silne reduktory (metale), w wyniku czego anion najczęściej pozostaje niezmieniony i powstaje sól. I tak np. działając na rozcieńczony kwas siarkowy(VI) żelazem można otrzymać siarczan(VI) żelaza(II) i wodór:

H₂S0₄ + Fe FeS0₄ + H₂.

2.    Zmianie stopnia utleniania jednego z atomów wchodzących w skład anionu, np.:

4HC1 + Mn0₂ - MnCl₂ + 2H₂0 + Cl₂.

W reakcji tej anion Cl^- został utleniony do chloru.

Natomiast w reakcji kwasu siarkowego(IV) z jakimkolwiek utleniaczem, np. z tlenem, jon siarczanowy(IV) ulega utlenieniu do jonu siarczanowego^):

sor+ ^o₂-soi-.

Kwasy utleniające w reakcji z reduktorem utleniają go, a część z ich anionów przechodzi w formę zredukowaną, np.:

3Cu + 8HN0₃    3Cu(N0₃)₂ + 2NO + 4H₂Q

lub jonowo:

3Cu²⁺ + 2NO + 4HLO.

3 Cu + 8H⁺ + 2NO

W reakcjach utleniania i redukcji soli należy rozróżnić dwa przypadki: 1. Utlenianiu lub redukcji ulega kation, jak np. w reakcji chlorku żelaza(III) z chlorkiem cyny (II), w której żelazo jest redukowane, a cyna utlenia się:

2FeCK + SnCl, - 2FeCl, + SnCl

lub jonowo

2Fe³⁺ + Sn²⁺ -> 2Fe²⁺ + Sn^{4 +} .

2. Utlenianiu lub redukcji ulega anion, jak np. w reakcji utleniania siarczanu(lV) sodu za pomocą nadtlenku wodoru lub innego utleniacza, zachodzącej według równania:

Na-iSOo -f" H-,0, —> Na,SO_A -j- H-,0

lub jonowo:

SOl~ +    -► sor + h₉o.

W niektórych przypadkach ta sama sól może reagować w różny sposób w zależności od kwasowości roztworu, czego przykładem jest utlenianie jodku do jodu w środowisku kwaśnym, bądź do jodanu(V) w środowisku zasadowym lub obojętnym:

2K.I + Cl₂ + H₂S0₄ -> I₂ + 2HC1 + K₂S0₄,

KI + 3H₂0 + 3Cl₂ KI0₃ + 6HC1.

4. ĆWICZENIA

Jod — I₂

Jod jest dość drogą substancją stosowaną w laboratoriach pod postacią roztworów lub soli w dość dużych ilościach. Dlatego odpady jodu powinny być zbierane, a następnie regenerowane.

Jod jest pierwiastkiem tworzącym w normalnych warunkach ciemnoszare kryształy o połysku metalicznym, topiące się w temperaturze 113,5°C. Jod ogrzewany poniżej temperatury topnienia sublimuje wydzielając fioletowe pary, które po oziębieniu łatwo resublimują.

173