8 (1186)

Rozdział I

z wieloma definicjami tego terminu, ze względu na różnorodne aspekty, wskazywane przez autorów. F. Hansen definiuje zachowania konsumenta jako ogół działań i percepcji konsumenta składających się na przygotowanie decyzji wyboru produktu, dokonania go oraz konsumpcji.¹ Zachowanie konsumenta składa się więc z trzech reakcji: komunikowania się, zakupu i konsumpcji. Inną definicje proponuje M. Pohorille w literaturze polskiej. Przez zachowanie konsumenta rozumie on sposób, w jaki konsument hierarchizuje swoje potrzeby, wybiera dobra i usługi służące ich zaspokojeniu oraz użytkuje posiadane dobra.² W literaturze można również spotkać się z utożsamieniem pojęcia „zachowanie konsumenta” i „zachowanie nabywcy”. Jednak nie są one jednoznaczne, gdyż zachowania konsumenckie odnoszą się do dwóch sfer instytucjonalnych:³

>    do rynku - rozumiane jako ogół działań i percepcji konsumenta składający się na przygotowanie decyzji wyboru produktu, dokonanie go i zakup,

>    do gospodarstwa domowego - zachowanie w fazie konsumpcji.

Wynika z tego, iż sfery te stanowią podzakresy szerszego pojęcia jakim jest zachowanie nabywcy.

Zachowania konsumentów i ich decyzje nabywcze uwarunkowane są wieloma czynnikami. Do najczęściej spotykanych uwarunkowań należą⁴:

a)    ekonomiczne i pozaekonomiczne - ze względu na źródło pochodzenia

b)    zewnętrzne i wewnętrzne - ze względu na zakres działania tych czynników

c)    obiektywne i subiektywne - wskazują zależności od warunków społeczno-ekonomicznych i kulturowych kraju, regionu itp.

8

1

L .Rudnicki, Zachowanie konsumentów na rynku, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2000, s. 14

2

³ M .Porhille, Mechanizmy i kierunki zmian w konsumpcji społeczeństwa polskiego, Instytut Socjologii UW, Warszawa 1980, s.490

3

   L. Rudnicki, Zachowanie ...., op.cit., s.17

4

   E. Kieżel, Podstawy programowania spożycia żywności, AE Katowice 1985, s.34.