8 (735)

'Psałterz Dawida" w przekładzie Jakuba Lubelczyka (wyd. 1558 r.).

8) Andrzej Piotrkowczyk

Rodzina Piotrkowczyków wywodziła się prawdopodobnie z Piotrkowa. Działalność typograficzną rozpoczął Andrzej Piotrkowczyk. zakładając drukarnię funkcjonującą później niemal 100 lat - tradycję kontynuował bowiem jego syn, również Andrzej. W 1674 r. wnuk Andrzeja seniora. Stanisław Teodor, przekazał oficynę w darze Akademii Krakowskiej.

Prawic połowę produkcji Piotrkowczyka stanowiła literatura religijna, a zwłaszcza publikacje jezuitów. Stałymi klientami warsztatu byli m. in. Jakub Wujek i Piotr Skarga.

Piotrkowczyk był bardzo sumiennym rzemieślnikiem. Książki, które opuszczały jego warsztat odznaczały się wyjątkową poprawnością językową. Raz przyjęte zasady pisowni były później konsekwentnie stosowane, nie tylko w drukach oficyny, ale także przy przedrukach.

Wysoki poziom warsztatu był jedną z przyczyn, dla który ch drukarz został obdarzony tytułem królewskiego typografa i serwitora. Przywilej zabraniał innym drukarzom dokonywania przedruków prac Piotrkowczyka. Oprócz tego, drukarz korzystał jeszcze z uprawnień na druk i sprzedaż poszczególnych publikacji.

Graficzne wyposażenie warsztatu Piotrkowczyka z jednej strony nawiązywało jeszcze do drzcwoiytu renesansowego, z drugiej wprowadzało już miedzioryt i wczesnobarokowe motywy rysunku. Do ozdabiania publikacji drukarz wielokrotnie wykorzystywał klocki drzew-orytowe innych oficyn.

Wydane książki:

Dorobek oficyny Piotrkowczyka to ok. 450 dzieł. Bogata tematycznie literatura religijna zajmowała szczególną pozycję w oficynie. Typograf wydawał polemiki kontrreformacyjne autorów jezuickich, liczne druki dewocyjne, hagiografie, dokumentacje synodów, traktaty i kazania. Jednymi z ważniejszych współpracujących autorów byli Piotr Skarga i Jakub Wujek:

•    "Żywoty świętych" Piotra Skargi (wy d. 1585 r.) - drugie (po wileńskim) wydanie, wielokrotnie jeszcze wznawiane przez Piotrkowczyka. Książka omaw iała ok. 400 postaci św iętych i była jednym z bestsellerów oficyny.

•    "Kazania o siedmiu sakramentach" Piotra Skargi (wyd. 1600 r.), "Kazania na niedziele i święta całego roku (wyd. 1595 r.) oraz wiele innych mów jezuity.

•    "Postylla katolicka mniejsza" (wyd. 1590 r.), a także przekład "Nowego Testamentu" oparty' na tekstach z "Wulgaty" (wyd. 1593 r.) Jakuba Wujka.

Książki świeckie to przeważnie literatura polityczna, druki urzędowa, wydawnictwa okolicznościowe, a także prace naukowe (praw ie 40 pozycji z zakresu medycyny, nauk prawnych, astronomii i filologii). Jedne z ważniejszych:

•    "Nauka o morowym powietrzu" P. Umiastowskiego (wyd. 1591 r.) - opis przyczyn powstawania zarazy, wskazówki terapeutyczne.

Prace słynnego matematyka i astronoma, profesora Akademii Krakowskiej, Jana Brożka.