Należy zaznaczyć, że w każdym przypadku porażenia wiotkiego, szczególnie we wczesnym okresie, bardzo łatwo można uszkodzić mięśnie porażone. Stąd też masaż musi być wykonywany szczególnie delikatnie. Należy także pamiętać, że łatwo jest przedawkować masaż, doprowadzając do nadmiernego rozszerzenia naczyń krwionośnych, które wskutek porażenianie są w stanie powrócić do fizjologicznej wielkości. W ten sposób można pogłębić skutki porażenia.
Podstawowym zadaniem kinezyterapii jest w tym okresie przeciwdziałanie bólowi i tworzącym się przykurczom.
Uzyskuje się to przez:
• Odpowiednie ułożenie chorego, zapobiegające nadmiernemu rozciąganiu mięśni i nerwów oraz deformacji w stawach, polegające na hiperkorekcji ustawienia kończyn.
• Ćwiczenia oddechowe (w przypadku zalegania i stanów zapalnych stosuje się drenaż ułożeniowy i oklepywanie klatki piersiowej jak przy zapaleniu oskrzeli).
• Ćwiczenia bierne, po przygotowaniu zabiegami fizykoterapeutycznymi i masażem, prowadzone bardzo ostrożnie, bez nadmiernego rozciągania i powodowania bólu.
OKRES ZDROWIENIA
Okres ten trwa od 2. miesiąca do dwóch lat. Czas ten ma największe znaczenie z punktu widzenia fizjoterapeuty, gdyż zdrowienie można nie tylko przyspieszyć, ale uczynić je kompletnym. Prawdziwe zdrowienie odbywa się w ciągu pierwszych sześciu miesięcy, ale widoczne polepszenie sprawności ruchowej jest zauważalne w przeciągu dwóch lat od rozpoczęcia leczenia.
Zadaniem stosowanych w tym okresie zabiegów jest zapobieganie rozwojowi przykurczów i zniekształceń, zahamowanie zaniku mięśni i możliwie największe usprawnienie chorego.
Właściwie dopiero w tym okresie można ustalić rzeczywisty stopień uszkodzenia. Uszkodzone mięśnie można podzielić na trzy grupy:
• mięśnie, których czynność najprawdopodobniej nie będzie przywrócona ze względu na zupełne zniszczenie związanych z nimi komórek przednich rogów rdzenia kręgowego;
• mięśnie, które będą mogły w pewnym stopniu odzyskać czynność, mimo że unerwiające je komórki zostały poważnie uszkodzone;
• mięśnie, które powinny całkowicie odzyskać czynność, gdyż unerwiające je komórki nerwowe zostały jedynie lekko uszkodzone.
Do podtrzymywania kończyn ważne jest stosowanie odpowiednich szyn lub podpórek: po pierwsze dla zapobieżenia skróceniu zdrowych mięśni, po drugie w celu uniknięcia rozciągania mięśni porażonych. Jeżeli porażenie obejmuje również mięśnie grzbietu, może okazać się konieczne noszenie gorsetu.
Stosuje się: kąpiele gorące (temp. 37° do 42°C), kąpiele w ciepłych basenach kinezyterapeutycznych, galwanizację, jontoforezę, masaż podwodny, masaż wirowy, kąpiele lecznicze (solankowe, siarczane, aromatyczne), pelodoterapię (okłady borowinowe).
197