79 (112)

Witamina E

W witaminie E (tokoferol) występuje aromatyczny układ pierś cieniowy z grupą hydroksylową oraz izoprenoidowy łańcuch bocz ny - fitol :

a-tokoferol

Do najbogatszych źródeł witaminy E należą oleje uzyskiwano z kiełkujących ziaren pszenicy i kukurydzy. Poza tym niewielkie ilości witaminy E występują w tranach rybich, tłuszczach roślin nych, warzywach, mleku, jajach i mięsie. Niedobór witaminy I u szczurów i innych zwierząt powoduje resorpcję płodu u samie oraz trwałą niepłodność u samców. U niektórych gatunków zwio rząt brak witaminy E powoduje niedorozwój mięśni. Mięśnie dys troficzne wykazują zwiększone oddychanie. Leczenie tokoferolem zmniejsza zużycie tlenu w tych tkankach. Podawanie witaminy I nie przyniosło jednak poprawy w leczeniu żadnego typu dystrolll mięśniowych u człowieka. U niemowląt, a zwłaszcza wcześniaków, krwinki czerwone często wykazują zwiększoną podatność na ho molizę, którą można cofnąć podając witaminę E. Tokoferolo zapobiegają niszczącemu nieenzymatycznemu działaniu tlenu cząsteczkowego na wiązania podwójne wielonienasyconych kwn sów tłuszczowych w lipidach tkankowych, dlatego też znane są one jako "przeciwutleniacze".

Witaminy K

Witaminy K należą do pochodnych 2-metylo-1,4-naftochinonu zawierającego izoprenowe łańcuchy boczne różnej długości. Witamina Ki (ma w położeniu 3 rodnik fitylowy) - filochinon czyli 2-metylo-3-fitylo-1,4-naftochinon:

CH.

CH.

CH,

CH,

I °    | ^J |"³ T ’³

ch₂ch=c-(ch₂)₃-ch-(ch₂)₃-ch-(ch₂)3-ch

CH.

Witamina Ki występuje w produktach spożywczych takich jak szpinak, kapusta, groch, żółtka jaj, wątroba.

Witamina K₂: 2-metylo-3-difarnezylo-1,4-naftochinon- syntetyzowana jest przez bakterie jelitowe:

CHo

CHo

I ³

(CH₂-CH=C-CH₂)₆-H

o

Witamina K₃: 2-metylo-1,4-naftochinon - menadion (związek syntetyczny) wykazuje również aktywność witaminy K:

163