amat urz kr109

Dipol półfalowy zasilany poprzez niesymetryczna linię jednoprzewodową z falą bieżącą (Windom)

W dipolu pólfalowym można wyznaczyć miejsce, w którym oporność wejściowa będzie wynosiła ~ 500 Podobną oporność falową posiada pojedynczy przewód zawieszony swobodnie w przestrzeni. .Jest więc spełniony warunek dopasowania. Ze względu na zasilanie niesymetryczne nadajnik jest uziemiony. Antena tego typu jest w dużym stopniu uzależniona od stopnia przewodności ziemi i to właśnie utrudnia dopasowanie i strojenie. Dlatego też wyniki osiągane przy tego typu antenie zależne są często od przypadku lub okoliczności. Antena ta przy rozstrojeniu silnie promieniuje z linii zasilającej i sprawność układu znacznie się zmniejsza. Linia zasilająca jednoprzewodowa powinna być skierowana pod kątem prostym do anteny, bez zagięć i załamań przynajmniej na

odcinku równym długości .

Stosując przewody o różnej średnicy (antena 0 2 mm, linia 0 0,9 mm) można uzyskać prawidłowe dopasowanie przy wymiarach antę-

Rys. 12-35. Antena typu Windom

ny podanych na rys. 12-35. Np. dla pasma 40-metrowego wymiary wynoszą

l₀ = 0,475 • 42,5 = 20,20 m, a = 0,171 • 42,5 = 7,25 m

gdzie

42,5 m — długość fali odpowiadająca środkowi pasma 7 MHz. Antena tego typu jest prosta w konstrukcji, a ponadto dobrze pracuje w przypadku bliskich i dalekich odległości oraz na parzystych harmonicznych (rys. 12-36).

rrr^Tl	1—~*i	rr'^a^^A ■ “i
	Uiir *-7	B

f podstawowa

"\2

f druga harmoniczna

f czwarta harmoniczna

)

i

Rys. 12-36. Antena typu Windom przy pracy na parzystych harmonicznych

Najbardziej ^korzystne jest dobranie fali własnej anteny dla pasma 7 MHż. Wtedy antena pracuje bez dodatkowych przestrojeń dostatecznie sprawnie w zakresie 20,14 i 10 metrów.

Długość doprowadzenia jednoprzewodowego może sięgać 50 m. Sprzężenie linii zasilającej następuje bądź poprzez kondensator wprost z obwodem wejściowym nadajnika (tylko przy nadajnikach QRP), bądź lepiej poprzez niesymetryczny filtr n (Collins).

Dipol półfalowy zasilany poprzez linię koncentryczną

Dipol półfalowy o oporności wejściowej 70 fi może być z powodzeniem zasilany w układzie niesymetrycznym, poprzez linię koncentryczną

-bo—

Unia koncentryczna _ o oporności falowej 60+70Si

—od-

Rys. 12-37. Dipol półfalowy zasilany poprzez linię koncentryczną

Y

wykonaną ze zwykłego kabla telewizyjnego (rys. 12-37). Długość ramion anteny (w metrach) określa się na podstawie wzoru

142 500 ^e~ f

gdzie / jest wyrażone w kilohercach.

\V praktyce zasilanie anteny symetrycznej poprzez linię niesymetryczną nie wprowadza poważniejszych strat poza pewnym odkształceniem charakterystyki promieniowania i niewielkim promieniowaniem linii zasilającej.

Anteny wiclopasmowe

W dipolu półfalowym przy promieniowaniu zmienia się rozkład fali napięcia wzdłuż długości i oporność wejściowa zawiera prócz składowej czynnej także składową indukcyjną, którą kompensuje się skróceniem rzeczywistej długości anteny. Skrócenie to w stosunku do rozmiarów teoretycznych ustala się według

150

Ud = y(«- 0.05)

w którym:

l_Qd — długość rezonansowa dipola symetrycznego, w m;

/ — częstotliwość, w MHz;

n — liczba połówek fal mieszczących się na całej długości anteny '    (częstotliwość podstawowa n— 1, 2-ga harmoniczna n — 2 itd).

Na podstawie powyższego wzoru można stwierdzić, że dla każdej następnej harmonicznej antena powinna być coraz bardziej skracana. Zatem przy pracy podstawowej anteny na wyższych harmonicznych należy sic liczyć zc wzrostem odstrojenia od rezonansu. Stosowanie jednej anteny na wielu pasmach amatorskich jest jednak wygodne i wobec tego stosuje się w praktyce różne rodzaje specjalnych anten szerokopasmowych, zapewniających pracę na wielu zakresach bez wyraźnego pogorszenia się charakterystyki promieniowania i sprawności.

Anteny z falą bieżącą w pracy na harmonicznych

Dipol symetryczny dla harmonicznych parzystych wykazuje znaczną oporność wejściową i przy zasilaniu go przez linię o niewielkiej stosunkowo oporności falowej występuje duże niedopasowanie. W celu dopaso-

215