Odległość, jaką wyznacza standardowy błąd średniej z próby (a( 7)) od średniej populacji (M) pod krzywą normalną, jest jedną z podstawowych wartości w teorii próby losowej. Wartość tę oznacza się jako 7.(t. W tablicach statystycznych (załącznik A, s. 379) są podane wartości powierzchni (zazwyczaj w proporcjach) pod jedną stroną krzywej normalnej wyznaczone przez Za, czyli punkty At i G( 7). W tablicy 2.8 podano niektóre wartości Za i odpowiadające im powierzchnie pod krzywą normalną.
Tablica 2.8
Wartości Z„ i odpowiadające im powierzchnie
Wartość Za (liczba jednostek błędu standardowego) |
Powierzchnia pod krzywą normalną od średniej M do punktu określonego przez Za |
0,5 |
0,1915 |
1.0 |
0,3413 |
1,5 |
0,4332 |
2.0 |
0.4772 |
2.5 |
0.4938 |
3.0 |
0.49865 |
Przy założeniu, że rozkład średnich z prób jest rozkładem normalnym, łatwo jest obliczyć prawdopodobieństwo wylosowania próby, której średnia będzie się różniła od średniej populacji o ściśle określoną wartość. Do tego celu potrzebne są odchylenie standardowe i średnia z populacji. Dla przykładowej populacji 240 faktur parametry te wynoszą odpowiednio: G = 2,67 USD oraz .-V/ = 51,18 USD. Prawdopodobieństwo jest wyrażone wielkością powierzchni w przedziale między średnią M i błędem standardowym o( 7). Błąd standardowy średniej1 z przykładu oblicza się według wzoru (2.1):
c*U) =
2,67
725
= 0,53.
Prawdopodobieństwo, że wylosowana próba o liczebności 25 jednostek będzie miała średnią o wartości 7 = 51,71 USD różną o 0,53 USD od średniej z populacji
66
Jeżeli z pomiaru próby otrzymuje się proporcje, (o błąd standardowy proporcji o(/>) otrzymuje się ze wzoru: o(p) = ./p(q/>J), gdzie: p — prawdopodobieństwo, że dana jednostka z wylosowanej próby przyjmie określoną wartość: q = 1 - p — prawdopodobieństwo, że jednostka wartości tej nie przyjmie: n liczebność próby. Załóżmy, żc wylosowano próbę 100 przedsiębiorstw związanych z handlem zagranicznym, z których 30 prowadzi jakieś badania marketingowe, a 70 nic prowadzi. Z jakim błędem należy się liczyć, oceniając te proporcje dla całej populacji? Błąd ten wynosi o(p) = ./0.3(0,7/100) =0,00-16, czyli w 4,6 przypadków na 1000 proporcje tc będą nieprawdziwe.