BadaniaMarketKaczmarczyk9

skąd:

(2.5)

Jeżeli n > 30, (o Jn/(n - 1) = I, skąd s ~ o. Odchylenia s można zatem użyć jako bezpośredniego estymatora odchylenia standardowego w populacji badanej.

2.4.3

Ustalenie liczebności próby

Ustalenie liczebności próby należy do podstawowych zadań badacza w trakcie przygotowania badania. Wzrost liczebności próby polepsza precyzję estymatora. Wielkość próby nie zawsze zależy od wielkości populacji. Wzrost liczebności próby zwiększa jednak koszty badania. Isinieje zatem granica wielkości próby, której nie należy przekroczyć.

Przed obliczeniem niezbędnej liczebności próby należy odpowiedzieć:

•    jak dokładna ma być estymacja, czyli jaki dopuszczalny błąd można przy

jąć;

•    jaki poziom ufności należy przyjąć, aby nie przekroczyć przyjętego błędu szacunku danego parametru;

•    jakie jest odchylenie standardowe lub jakie są proporcje badanej populacji.

Odpowiedź na dwa pierwsze pytania jest arbitralna: udziela jej sam badacz po przestudiowaniu dostępnych danych oraz zapoznaniu się z opiniami kompetentnych ludzi. W wielu przypadkach do podania odpowiedzi wystarczą doświadczenie i zdrowy rozsądek, np. ogólnie wiadomo, że jeśli badanie ma być dokładne, błąd szacunku (e) powinien się mieścić w granicach ±2%.

Trudniej jest określić odchylenie standardowe lub proporcje. V. Barnett¹ podaje kilka metod określania parametru <7, spośród których dwie wydają się najefektywniejsze. Po pierwsze, parametr <7 można oszacować na podstawie wyników badania pilotowego. Szacunku tego należy dokonywać z dużą ostrożnością, gdyż jego dokładność zależy od metody doboru próby do badania pilotowego. Od metody tej zależy bowiem reprezentatywność próby pilotowej.

Po drugie, parametr a można oszacować na podstawie próby wstępnej. Jest to sposób najlepszy, ale pochłaniający dużo czasu i kosztów. Polega on na tym, że dobiera się wstępną próbę o liczebności /i, i na jej podstawie szacuje się parametr a przy wariancji z tej próby s\. Jeżeli ?i jest za małe, to zwiększa się próbę /i, o dalszą próbę (n - /?,). Procedurę tę powtarza się aż do otrzymania zadowalających wyników.

69

1

V. Barnett. Elf men ty teorii pobierania prób. PWN. Warszawa 1982, s. 58-61.