Metoda powtarzania pomiaru. Metoda polega na powtórzeniu pomiaru za pomocą tego samego instrumentu w możliwie tych samych warunkach. Wyniki pomiarów są porównywane punkt po punkcie, dając pewien stopień korelacji, zwany współczynnikiem rzetelności. Współczynnik ten powinien wynosić co najmniej 0,80-0,90. Im większe są różnice między porównywanymi pomiarami, tym mniejsza jest rzetelność pomiaru. Metoda ta ma kilka wad. Po pierwsze, niektóre cechy mogą być mierzone tylko jeden raz, np. jakakolwiek pierwsza, niepowtarzalna reakcja człowieka — reakcja na nowy produkt czy reakcja na nowe opakowanie. Po drugie, powtórny pomiar powoduje zmianę wyników uzyskanych w pomiarze pierwszym, np. respondent może okazywać niezadowolenie, brak zainteresowania, dawać te same odpowiedzi jak przy pierwszym pomiarze.
Metoda pomiarów równoległych. Wymaga ona budowy dwóch równoważnych instrumentów pomiarowych, za których pomocą przeprowadza się pomiar w pewnym odstępie czasu. Wyniki pomiarów porównuje się tak samo, jak w pierwszej metodzie. Otrzymany wskaźnik nazywa się współczynnikiem równoważności. Wadami metody są wybór czasu między kolejnymi pomiarami, budowa dwóch ekwiwalentnych instrumentów oraz dodatkowe koszty.
Metoda połówkowa. Zgodnie z tą metodą „przepoławia się” losowo dany instrument. Zwykle oddziela się pozycje o numerach parzystych od pozycji nieparzystych. Otrzymane połówki traktuje się jako oddzielne instrumenty. Dalej postępuje się tak samo, jak w dwóch pierwszych metodach. Niski współczynnik korelacji oznacza, że dany instrument jest niespójny — wszystkie pozycje instrumentu nie mierzą danej cechy w tym samym stopniu. Wymaga się, aby w danym instrumencie było co najmniej od 16 do 20 pozycji.
Metoda połówkowa mierzy przede wszystkim wewnętrzną spójność instrumentu. Wynik tego pomiaru zależy głównie od sposobu, w jaki poszczególne pozycje instrumentu zostały podzielone (losowo, parzyście lub nieparzyście itp.). Popularną metodą ułatwiającą ten pomiar jest współczynnik alfa, zwany współczynnikiem Cronbacha, który jest wynikiem średnim otrzymanym ze wszystkich możliwych współczynników korelacji obliczonych dla różnych wersji połówkowych danego instrumentu. Współczynnik alfa przyjmuje wartości od 0 do 1, ale dopiero wartości powyżej 0,6 świadczą o wysokiej rzetelności. W przykładzie 3.3 zilustrowano użycie współczynnika alfa w przypadku zastosowania skal pomiarowych złożonych z wielu pozycji.
Metoda Kudera-Richardsona. Opiera się ona na założeniu, że instrument można podzielić na tyle części, ile jest w nim pozycji, czyli zadań lub pytań. Każda pozycja jest traktowana jako równoległa względem pozostałych. Przy założeniu, że wszystkie pozycje mają jednakową średnią i jednakową wariancję, Kuder i Ri-chardson wprowadzili wiele wzorów do ustalenia współczynników rzetelności pomiaru. Najczęściej jest stosowany wzór dwudziesty oznaczony symbolem KR,,,.
94