r
są dostosowane do regionu, miasta, kraju lub większego obszaru. O stopniu odpowiedniości decyduje więc zgodność zakresu dostępnych danych z zakresem informacyjnych potrzeb decydentów.
Po drugie, stopień odpowiedniości danych zależy od zastosowanych źródeł uzupełniających lub zastępczych, które mogą być mniej dokładne. Można z nich korzystać wówczas, gdy nie ma oryginalnych, dokładnych i aktualnych danych. Na przykład źródłami zastępczymi dla źródeł statystycznych z zakresu handlu międzynarodowego mogą być odpowiednie czasopisma fachowe publikowane za granicą.
Po trzecie, odpowiedniość danych zależy od stopnia dostosowania przedziałów klasowych w statystycznych szeregach rozdzielczych do informacyjnych potrzeb decydentów. Najlepszym przykładem są przedziały wieku ludności na danym obszarze, liczba mieszkańców, dochody ludności, wielkość przedsiębiorstw według wybranego kryterium. Przedsiębiorstwo produkujące na rynek zagraniczny produkt dla dzieci w wieku 6-9 lat miałoby pewne kłopoty, gdyby dane statystyczne dla tego rynku ujmowały tę grupę dzieci w przedziałach 5-1 oraz 8-10 lat.
Po czwarte, stopień odpowiedniości zależy zarówno od dokładności, aktualności, jak i od porównywalności danych ze źródeł wtórnych.
Porównywalność. Problem porównywalności dostępnych danych występuje wówczas, gdy badacz ma do czynienia z różnymi klasyfikacjami towarów' w statystykach międzynarodowych oraz w statystykach handlu zagranicznego poszczególnych krajów.
Każdy kraj, grupy krajów oraz organizacje międzynarodowe ujmują towary i usługi będące przedmiotem wymiany zagranicznej w wykazach uporządkowanych najczęściej alfabetycznie, zwanych nomenklaturami.
Nomenklatura towarowa jest to szczegółowy wykaz produktów i odpowiadających im symboli cyfrowych, zwanych również kodami lub numerami statystycznymi. Jeżeli każdej pozycji towarowej przyporządkowany jest symbol cyfrowy z zakodowaną klasyfikacją, to mówi się o jedności nomenklatury i klasyfikacji.
W statystyce polskiego handlu zagranicznego do 1991 roku była stosowana Nomenklatura Towarowa Handlu Zagranicznego (NTHZ). Zasady klasyfikacji tej nomenklatury były oparte na klasyfikacji obowiązującej w polskiej nomenklaturze
' Klasyfikacja towarów jest to podział towarów na grupy, podgrupy i rozdziały (lub inne jednostki), według określonych cech. W zależności od tych cech towary mogą być pogrupowane według kryterium gałęzi przemysłu, według materiału, z którego jest wyprodukowany towar, według przeznaczenia towaru, według stopnia obróbki itd. Miejsce towaru w danej klasyfikacji oraz sposób klasyfikacji są zakodowane w symbolu cyfrowym stojącym przed lub za daną pozycją towarową w określonej nomenklaturze.
166