BadaniaMarketKaczmarczyk'7

tania. Podobnie funkcjonują opisane w podrozdziale 4.3.4 skomputeryzowane wy-wiady telefoniczna (system CATI), gdzie jednak w odróżnieniu od ankiety komputerowej odpowiedzi respondentów są za pośrednictwem klawiatury wprowadzane do komputera (z pominięciem procesu kodowania) przez osobę prowadzącą wywiad telefoniczny. Natomiast czytniki stosowane w elektronicznym odczycie numerów produktów oznaczonych kodami kreskowymi są mechanicznymi instrumentami pomiarowymi i jednocześnie są terminalami. Są to zarówno terminale stacjonarne, na stale zamontowane w kasach fiskalnych (czytniki laserowe), jak i terminale przenośne (ręczne czytniki optyczne). Terminale te przekazują odczytane dane bezpośrednio do komputerów'. Funkcjonowanie tego systemu opisano szerzej w podrozdziale 4.4.6.

Zupełną nowością ostatnich kilku lat XX wieku jest system skomputeryzowanych wywiadów internetowych (system CAW1 — Computer Assisted Web Inter-viewing), którego nie należy mylić z opisaną w podrozdziale 4.3.3 ankietą internetową. System ten dotyczy natomiast wspomnianego w podrozdziale 4.3.4 wywiadu internetowego. System ten działa na podobnych zasadach jak system CATI — Computer Assisted Telephone Interviewing, ale za pośrednictwem sieci internetowej. Pytania kwestionariuszowe są zadawane ustnie dzięki wykorzystaniu mechanizmu IRC. Przeprowadzanie wywiadów internetowych wciąż jeszcze napotyka na liczne ograniczenia, które wynikają głównie z niewielkiego zasięgu Internetu (szacuje się. że w Polsce dostęp do tej sieci ma zaledwie 3% gospodarstw domowych). System CAW1 jest więc raczej metodą przyszłościową — w Polsce nie jest jeszcze stosowany, a na świecie wciąż znajduje się w fazie początkowych eksperymentów.

Do terminali stacjonarnych należy także zaliczyć instrumenty mechaniczne od wielu lat stosowane w pomiarach telemetrycznych. Należą do nich audiometiy (wi-zometry), które za zgodą właścicieli telewizorów są montowane w ich odbiornikach przez firmy badawcze. Audiometr rejestruje, który kanał telewizyjny oraz w jakim czasie jest oglądany. Audiometr jest bezpośrednio połączony za pomocą linii telefonicznej z centralnym komputerem firmy badawczej. Tradycyjne wizometry nie mogły dostarczyć danych o tym, czy program przy włączonym odbiorniku telewizyjnym był rzeczywiście oglądany, przez kogo i przez jaką liczbę osób. Błąd ten szacowano w Stanach Zjednoczonych na 25%. W latach 1987-1988 amerykańska firma A.C. Nielsen — światowy pionier w pomiarach telemetrycznych — wprowadziła nowy wizometr (tzw. people meter), który zawierał osobne włączniki telewizyjne dla każdego domownika. Dzięki temu udoskonaleniu wizometr mógł rejestrować liczbę osób oglądających dany program telewizyjny. W ostatnim czasie pojawiła się również perspektywa rozwinięcia badań oglądalności witryn internetowych, czyli infometrii, która jest jednak jeszcze w Polsce w fazie pierwszych eksperymentów. Instrumentem mierzącym oglądalność witryn internetowych — odpowiednikiem wizometru — będzie prawdopodobnie specjalny program instalowany w komputerach respondentów.

277