164
Układy z rys.i2.b można również zastosować do pomiarów rezystancji powierzchniowej Rp zmieniając sposób przyłączenia elektrod badanej próbki tak. jak to przedstawiono na x-ys.12.2b,
Do wyznaczenia rezystywności 9 i 9 stosuje się popi'zednio po-
s p
dane wzory C12.8) i 02.93.
W stałoprądowych pomiarach rezystancji dielektryków, niezależnie od zastosowanego układu pomiarowego, konieczne jest wstępne rozładowanie próbki. W tym celu przed pomiarami należy zewrzeć elektrody i uziemić pi-óbkę przez miernik prądu, kontrolując zmianę prądu rozładowania w czasie. Rozładowanie prowadzi się tak długo, aż prąd resztkowy zmniejszy się do wartości 10— krotnie mniejszej od oczekiwanej wartości prądu przy pomiarze, jadnak nie krócej niż przez i min. Pomiary należy rozpocząć bezpośrednio po rozładowaniu próbki - włączając napięcie i mierząc od tej chwili czas. Odczytu mierzonych wielkości dokonujemy po 60 s od włączenia napięcia, a jeśli po tym czasie nadal obserwować będziemy stan nieustalony - wykonujemy kolejne odczyty w odstępach czasowych 2, 3, 10, 20, 50, 100 min. Jeżeli z jakichkolwiek przyczyn pomiar będzie powtarzany, to przedtem należy ponownie próbkę rozładować.
Układy pomiarowe stosowane do wyznaczania przenikalności elektrycznej i współczynnika strat dielektrycznych tg S-to przede wszystkim układy mostkowe prądu zmiennego, przy czym normy £43 dopuszczają również zastosowanie innych układów Cnp. rezonansowych lub tzw. mieników dobroci - Qmetrów, opisanych w I części skryptu, ćw. nr 5). 0 wyborze układu pomiarowego decydują wymagania dotyczące częstotliwości pomiarowej, zakresu i dokładności pomiarów oraz napięcia na badanej próbce dielektryka. Odpowiednie wymagania określają normy przedmiotowe dla różnych materiałów. Najczęściej przeprowadzane są badania przy częstotliwościach 50 Hz oi-az 1000Hz. Układy mostkowe umożliwiają osiągnięcie większych dokładności pomiarów niż inne układy. Czułość układów pomiarowych na zmianę tg <5, zwłaszcza dla dielektryków niskostratnych Ctg &< 10 może być niewystarczająca i jej zwiększenie uzyskuje się stosując układy pomiarowe zasilane wysokim napięciem <rzędu kilowoltówi. Układy wysokonapięciowe są układami o specjalnych konstrukcjach,