Bez nazwy9a

72

d HB d HB d HB d d _A- d d -AF +-AD +- -AF+-

-AF +-ADh---AF h--

d F d D d d\d F d D

\

W praktyce wartość HB określamy na podstawie pomiaru średnicy odcisku.

Zmierzoną wartość d podstawiamy do wzoru (5.6) lub dla wartości tej odczytu-

jemy z tablic pomocniczych twardość Brinella, przyjąwszy wartości F oraz D zgodnie z normą. Wyznaczamy więc wartość HB’ = HB(F, D, d). Błąd określonej w ten sposób twardości wyznaczymy ze wzoru (5.42). Należy jedynie zauważyć że HB = HB', gdy F = F oraz D= D, stąd

lub wykorzystawszy zależności (5.37), mamy

(5.44)

Normy 1. PN-91/H-04350: Pomiar twardości metali sposobem Brinella.

6. POMIAR TWARDOŚCI SPOSOBEM VICKERSA

Sposób Vickersa pomiaru twardości został opracowany w 1925 r. w angielskiej firmie Vickers przez R. L. Smitha i G. E. Sandlanda. Podobnie jak w sposobie Brinella, pomiar twardości polega na wgniataniu w płaską, odpowiednio gładką powierzchnię badanego przedmiotu diamentowego wgłębnika o kształcie ostrosłupa foremnego, z kątem wierzchołkowym równym 136°. Miarą twardości przy odpowiednio dobranym obciążeniu Fjest długość przekątnej powstałego w badanej powierzchni odcisku. Schemat pomiaru przedstawiono na rysunku 6.1. Kąt wierzchołkowy równy 136° został tak dobrany, aby zapewnić porównywalność wyników pomiaru pomiędzy sposobami Vickersa i Brinella. Korzystając ze schematu przedstawionego na rysunku 6.2, łatwo jest udowodnić prawidłowość takiego doboru kąta wierzchołkowego.

Rys. 6.1. Schemat pomiaru twardości sposobem Yickcrsa

Rys. 6.2. Schemat wyjaśniający dobór kąta 136° w ostrosłupie Yickersa

Przy pomiarze twardości sposobem Brinella średnica odcisku d w optymalnym zakresie obciążeń jest zawarta w zakresie średnic od 0,25 D do 0,50 D. Średnia wartość średnicy odcisku d = 0,375 D. Kąt wgniatania można obliczyć ze wzoru:

d _D . cp (6.1)