CB i rad 077

77

V. PARAMETRY UŻYTKOWE NADAJNIKÓW

3.    Emitowanie tylko jednej bocznej wstęgi przez nadajnik umożliwia jednocześnie nadawanie dwukrotnie większej liczby radiostacji niż w przypadku emisji AM w paśmie o tej samej szerokości, ponieważ emitowana jest tylko jedna wstęga boczna zamiast dwóch.

4.    Brak fali nośnej w emitowanych sygnałach SSB umożliwia czytelny odbiór sygnału, mimo sąsiedztwa innych sygnałów SSB, bez dokuczliwych zakłóceń interferencyjnych gwizdów.

5.    Możliwe jest zawężnie pasma odbieranego przez odbiornik mniej więcej o połowę, co zwiększa praktyczną czułość odbiornika.

Wszystkie tu wymienione główne zalety emisji SSB okupione są jednak pewną rozbudową urządzeń, głównie nadawczych. Formowanie sygnału SSB w nadajniku polega na doprowadzeniu do modulatora zrównoważonego sygnału z generatora - wzbudzającego i ze wzmacniacza modulacyjnego małej częstotliwości. Dzięki właściwościom takiego modulatora następuje w nim zniesienie się przesuniętych o 180 ° w fazie sygnałów doprowadzonych i na wyjściu uzyskuje się dwie wstęgi boczne sygnału w.cz. zmodulowanego sygnałem akustycznym, ze szczątkową zawartością fali nośnej (DSB). Sygnał DSB doprowadza się następnie do filtru SSB (przy filtrowej metodzie formowania sygnału SSB), który ma szerokość pasma przepuszczanego około 3 kHz i w rezultacie działania tego fitru uzyskuje się na jego wyjściu tylko jedną wstęgę boczną formowanego sygnału (druga jest wycinana przez filtr). Należy wspomnieć, że w technice SSB obowiązuje ograniczanie pasma częstotliwości modulujących w modulacyjnym wzmacniaczu m.cz. do zakresu od 300 Hz do 3 kHz. Mniejsze i większe częstotliwości są bardzo osłabiane. Stąd szerokość jednej wstęgi bocznej sygnału fonicznego nie przekracza 2,7 kHz. Możliwe jest jeszcze większe ograniczenie pasma akustycznego, np. do 2 kHz bez wyraźnego pogorszenia zrozumiałości, jednak wówczas brzmienie modulacji zatraca cechy naturalności.

Uproszczony schemat blokowy nadajnika SSB przedstawiono na rysunku 29. Prostokąty na tym schemacie symbolizują poszczególne bloki funkcjonalne nadajnika, a wykresy między blokami przedstawiają w uproszczeniu widmo częstotliwości sygnałów, występujących w poszczególnych punktach układu. Pierwszy stopień nadajnika, to generator fali nośnej sterowany rezonatorem kwarcowym, pracujący na częstotliwości mniejszej lub większej od środkowej częstotliwości przepustowej użytego filtru najczęściej o 1,5 kHz. Przy częstotliwości mniejszej, w torze formowania sygnału SSB nadajnika, formowana jest górna wstęga boczna (USB), a przy większej - dolna wstęga boczna (LSB). Wstęga boczna może ulec odwróceniu w procesie przemiany częstotliwości w dalszej części nadajnika, toteż uformowanie określonej wstęgi w pierwszych stopniach nadajnika (w tzw. wzbudnicy) nie zawsze jest jednoznaczne