« 1111111 lal (taki, taka) + imię własne; forma ta wskazuje, że chodzi o osobę Mli/naną:
I )|cnn que Juana se ha ido eon un Mówią, że Juana odeszła ii il Carlos. z jakimś Carlosem.
Un nie zawsze jest rodzajnikiem nieokreślonym! Może też pełnić funk’ cję liczebnika, np.:
Hice todo el camino en un dfa. Pokonałem całą drogę w jeden
dzień.
Echame una cucharada de azucar. Wsyp mi jedną łyżeczkę cukru.
Un, una może mieć też znaczenie pewien, pewna, np.:
Un dia desapareció. Pewnego dnia zniknął.
Erase una vez una bruja... Była sobie pewnego razu czarowni
ca...
Unos, unas również mogą być liczebnikiem lub zaimkiem nieokreślonym albo rodzajnikiem.
Rodzajnikiem są np. w zdaniu:
Delante de la casa vimos a unos Przed domem widzieliśmy jakichś hombres. mężczyzn.
Liczebnikiem nieokreślonym są np. w zdaniu:
Damę unas de estas peras. Daj mi kilka z tych gruszek. Zaimkiem nieokreślonym są np. w zdaniu:
Mientras unos trabajaban otros se Podczas gdy jedni pracowali, fueron a tomar cafe. inni poszli na kawę.
Po czasownikach llevar i tener rzeczownik, który określa jakąś cechę osoby, nie ma rodzajnika:
Antonio lleva gafas. Juan tiene barba.
Antonio nosi okulary. Juan ma brodę.
3.1 Zaimki osobowe
Zaimki osobowe dzielą się na: zaimki osobowe w funkcji podmiotu, zaimki osobowe w funkcji dopełnienia oraz zaimki zwrotne.
3.1.1 Zaimki osobowe w funkcji podmiotu Formy:
Osoba |
Liczba pojedyncza |
Liczba mnoga | ||
1. osoba |
yo |
ja |
nosotros nosotras |
my my (ż) |
2. osoba |
tu |
ty |
vosotros vosotras |
wy wy (ż) |
3. osoba |
el |
on |
ellos |
oni |
ella |
ona |
ellas |
one | |
forma grzecznościowa |
usted |
Pan / Pani |
ustedes |
Panowie ! Panie i / Państwo |
Zaimki osobowe w funkcji podmiotu - z wyjątkiem usted / ustedes - podobnie jak po polsku są zazwyczaj opuszczane. Są używane tylko wtedy, kiedy podmiot powinien być w sposób szczególny podkreślony, np.:
Yo siempre voy a Francia, pero ellos Ja jeżdżę zawsze do Francji, ale oni prefieren Italia. wolą Wiochy.
3.1.2 Zaimki osobowe w funkcji dopełnienia
Hiszpańskie zaimki osobowe w funkcji dopełnienia dzielą się na tzw. akcentowane i nie akcentowane. Formy nie akcentowane występują zawsze razem z czasownikiem i nie występują nigdy samodzielnie, natomiast formy akcentowane mogą występować samodzielnie i zawsze poprzedzone są przyimkiem.
3.1.2.1 Nie akcentowane zaimki osobowe w funkcji dopełnienia Formy:
Liczba pojedyncza:
Osoba |
dopełnienie bliższe (kogo? co?) |
dopełnienie dalsze (komu? czemu?) | ||
1. osoba |
me |
mnie |
me |
mi |
2. osoba |
te |
ciebie / cię |
te |
ci |
3. osoba |
lo |
jego |
le |
jemu |
la |
ją |
le |
jej | |
forma grzecznościo- |
lo |
Pana |
le |
Panu, Pani |
wa |
la |
Panią |
13