CCF20071214001

Selekcja

Addytywna wartość genetyczna potomstwa jest zdeterminowana w momencie wyboru rodziców, zatem:

G, = —-— = G_s - średnia osobników wyselekcjonowanych na ojców i matki

2    0

Dokonując wyboru rodziców możemy więc przewidzieć postęp hodowlany:

AG = G_x — G₀

Przewidywany postęp hodowlany - przewaga średniej wartości hodowlanej osobników wybranych na rodziców następnego pokolenia nad średnią wartością hodowlaną całej populacji; można go wyznaczyć posługując się średnią wartością fenotypową osobników pod warunkiem, że znamy współczynniki regresji wykorzystywane w równaniu regresji:

G_s-G_u=b(P_s-P₀)

AG DS

Wykorzystując ocenę na podstawie własnej wydajności, gdzie b = h², oraz dokonując standaryzacji różnicy selekcyjnej, przewidywany postęp hodowlany możemy wyrazić następująco:

DS    ,

AG = h~---O_p =h~ -i-0_p a ponieważ dokładność oceny R= h, to:

0_P

AG = Rhi-o p = R- — -ia_P

o _p

AG — R- i a_G

Postęp hodowlany zależeć będzie zatem od:

-    dokładności oceny wartości hodowlanej,

-    intensywności selekcji, czyli % zwierząt wybieranych na rodziców następnego pokolenia,

-    standardowego odchylenia genetycznego, czyli od zmienności genetycznej stada/populacji Hodowca może wpływać tymi trzema drogami na wzrost postępu - zwiększając dokładność (wykorzystując efektywniejsze źródło informacji), zwiększając intensywność selekcji (pod warunkiem zmniejszenia liczby osobników wybieranych na rodziców, uzależniamy od uzależniona od plenności i płodności zwierząt, % remontu stada), a także odchylenie genetyczne (wpływ niewielki, ale możliwy poprzez wprowadzenie osobników z zewnątrz).

Jeśli p wyznacza frakcję zwierząt wyselekcjonowanych w selekcji na n cech, to efektywna proporcja zwierząt selekcjonowanych pod względem każdej cechy jest równa:

p = '4p

Postęp hodowlany można wyrazić również w jednostce czasu, zwykle na rok: AG'=    gdzie T- odstęp między pokoleniami.

Ze względu na:

-    różne metody oceny wartości hodowlanej samców i samic (różne R),

-    różną liczbę potomstwa, które pozostawiają po sobie osobniki różnej płci, a co za tym idzie różną liczbę potrzebnych ojców i matek (różne i),

postęp hodowlany jest równy sumie wartości postępu osiągniętego na różnych ścieżkach:

AG+ AG _nl

T.j+T_m

AG'=

3

„Metody pracy hodowlanej dr Joanna Gruszczyńska, mgr Beata Grzegrzólka

Miarą intensywności selekcji jest wielkość różnicy selekcyjnej - różnica między średnimi wartości genotypowych rodziców (zwierzęta wyselekcjonowane na rodziców następnego pokolenia) i pokolenia rodzicielskiego (średnia stada)

0S=P_s-P_o

Czynniki determinujące wielkość różnicy selekcyjnej:

-    liczba cech branych pod uwagę przy selekcji (selekcja na jedną cechę - różnica selekcyjna będzie zawsze większa niż przy selekcji na kilka cech równocześnie). Intensywność selekcji prowadzonej jednocześnie w kierunku kilku cech, osiąga tylko 1/n intensywności selekcji prowadzonej w kierunku jednej cechy.

-    poziom danej cechy w stadzie. Wpływa pośrednio na różnicę selekcyjną, gdyż w stadach o niskiej średniej wydajności jest wyższa niż w stadach o wysokiej średniej wydajności

-    % remontu stada - % zwierząt corocznie wprowadzanych do stada w miejsce zwierząt wybrakowanych (im więcej zwierząt musimy pozostawić na remont stada tym mniejsza będzie różnica selekcyjna)

-    odstęp między pokoleniami - mierzymy go jako przeciętny wiek rodziców w chwili wydania na świat potomstwa przeznaczonego na rodziców następnego pokolenia (im większy odstęp między pokoleniami tym większy % młodego przychówku musi być zachowany do hodowli). To zależy od: gatunku zwierzęcia, osiągnięcia wieku dojrzałości hodowlanej, długości użytkowania)

-    zmienność tej cechy. W stadzie o dużej zmienności łatwiej jest wybrać zwierzęta, których fenotyp jest lepszy od średniej stada i uzyskać odpowiednio wysoką różnicę

-    plenność zwierząt (im gatunek bardziej plenny tym mniej samic potrzeba do zreprodukowania tej samej liczby potomstwa i daje to możliwość zastosowania/uzyskania większej intensywności selekcji)

-    czynniki natury biologicznej: niedostateczna płodność, zdrowotność, żywotność

Można różnicę selekcyjną zestandaryzować, tj. wyrazić w jednostkach fenotypowego standardowego odchylenia:

i = —

Nosi ona wtedy nazwę standaryzowanej różnicy selekcyjnej, lub intensywności selekcji i zależy wówczas tylko od frakcji zwierząt wybieranych. Informuje ona o ile jednostek o wielkość cr_p odchyla się średnia rodziców od średniej pokolenia rodzicielskiego.

Skuteczność selekcji

Porównanie skuteczności selekcji polega na zestawieniu ze sobą wartości postępu hodowlanego uzyskanego na drodze dwóch rozpatrywanych metod:

Przykład: Porównanie skuteczności selekcji na przykładzie selekcji indywidualnej,

rodzinowej oraz wewnątrzrodzinowej dla grup pełnego i półrodzeństwa

Założenia:

i = 1, cr_p = 1, przy czym grupy pełnego rodzeństwa (FS) mogą wykazywać większe podobieństwo fenotypowe (t), dla FS korelacja wewnątrzklasowa jest adekwatna do oszacowanej odziedziczalności lub jej wielkość jest zawyżona ze względu na fakt wspólnego środowiska.

4

„Metody pracy hodowlanej"- dr Joanna Gruszczyńska, mgr Beata Grzegrzółka