Rys. 11.30 Przekładnie ślimakowe: a) walcowa, b) globoidalna [16]
kołem czynnym jest najczęściej ślimak. Ślimak jest to koło zębate o bardzo małej liczbie zębów śrubowych, które tworzą ciągły zwój gwintowy. Liczba zwojów ślimaka odpowiada liczbie jego zębów. Ogólnie powstawanie ślimaka można sobie wyobrazić w ten sposób, że w kole walcowym skośnym o dość dużej szerokości zmniejsza się średnicę koła, zwiększając jednocześnie znacznie kąt pochylenia linii zęba, wskutek czego ząb będzie nawinięty na walcu wzdłuż linii śrubowej.
Ślimacznica jest to koło zębate o uzębieniu wklęsłym, współpracujące ze ślimakiem. Określa się, że zęby ślimacznicy „obejmują” ślimak na części jego obwodu. Zarys zębów ślimacznicy jest ewolwentowy. Są one nacinane pod kątem równym kątowi pochylenia linii zębów ślimaka.
W przekładni ślimakowej walcowej zęby ślimaka są nacięte na walcu, natomiast w przekładni globoidalnej — na wklęsłej powierzchni obrotowej, której promień podziałowy odpowiada promieniowi podziałowemu współpracującej ślimacznicy.
W porównaniu z walcowymi przekładniami śrubowymi przekładnie ślimakowe wykazują wiele zalet. Przede wszystkim styk współpracujących zębów jest liniowy — a nie punktowy — wskutek czego zęby elementów przekładni ślimakowych są mniej narażone na zużycie. Większa odporność zębów na zużycie oraz jednoczesna współpraca kilku zębów powodują, że przekładnie ślimakowe mogą przenosić duże obciążenia. Ponadto przekładnie ślimakowe są cichobieżne, co wynika m.in. z płynnego zazębiania się zębów ślimaka i ślimacznicy.
Liczba zębów ślimaka wynosi najczęściej zt = 1-h4; w wyjątkowych przypadkach — do zi = 7. Niewielka liczba zębów ślimaka umożliwia stosowanie na jednym stopniu znacznie większych przełożeń niż w innych przekładniach zębatych.
Przy niewielkich kątach wzniosu linii zwoju ślimaka przekładnie ślimako-
306