CCF20090225009

telników, którzy spodziewają się gotowych odpowiedzi i pragnęliby zastać wszystko poklasyfiko-wane wedle tematyki i profesji.

Jako antropolog nawykłem cofać się do początków i szukać takich substruktur biologicznych, z których wyrasta dany aspekt ludzkiego zachowania. W podejściu tym szczególny nacisk kładzie się na fakt, iż człowiek — jak wszelkie zwierzę — przede wszystkim, zawsze i ostatecznie jest więźniem swego biologicznego organizmu. Przepaść oddzielająca nas od reszty świata zwierzęcego nie jest zresztą tak ogromna, jak mniema większość Judzi. Im więcej dowiadujemy się o zwierzętach i zawiłych mechanizmach adaptacyjnych wytworzonych przez ewolucję* tym istotniejsze stają się owe badania dla rozwiązania niektórych co bardziej kłopotliwych problemów ludzkich.

Obie moje książki, The Silent Language i obecna, dotyczą struktury doświadczenia ukształtowanego przez kulturę, to znaczy tych wszystkich „powszechnych, sięgających głęboko, a nie wyrażanych doświadczeń, w których partycypują i które bezwiednie komunikują sobie członkowie danej kultury; które formują tło, w jakim ocenia się wszelkie wydarzenia.

Wiedza o wymiarze kulturowym jako rozległym .kompleksie komunikowania się na wielu płaszczyznach nie byłaby rzeczywiście niezbędna, gdyby nie dwa zjawiska: nasz rosnący związek z ludźmi „wszystkich stron świata oraz zmieszanie się subkultur we własnym kraju, w miarę tego jak .mieszkańcy tłumnie opuszczają regiony rolnicze ma rzecz wielkich miast.

Staje się coraz bardziej widoczne, że starcia pomiędzy systemami kulturowymi nie ograniczają się do relacji międzynarodowych. Tego rodzaju zderzenia przybierają u nas coraz bardziej znaczące proporcje i zaostrzają się wraz z zatłoczeniem -miast. Wbrew bowiem rozpowszechnionemu pogłą-dówi ’ owe liczne,' zróżnicowane grupy składające się na nasze społeczeństwo okazały się nadspodziewanie wytrwałe w podtrzymywaniu swojej odrębności. Grupy te pozornie tylko mogą wyglądać jednakowo i sprawiać wrażenie jednakowych, lecz pod warstwą najbardziej zewnętrzną kryją się nie wyrażane/ nie sformułowane różnice w kształtowaniu czasu, przestrzeni, tworzyw i zależności. Są to te właśnie sprawy, które choć' nada ją ⁴ wagę naszemu życiu — powodują często, wówczas gdy oddziałują na siebie ludzie z'różnych kultur, wypaczenie' zamiarów niezależnie od dobrych intencji."" ■ ■ —

Pisząc o mych badaniach nad posługiwaniem się przez człowieka przestrzenią — przestrzenią, którą odgradza się od innych, którą zapełnia wokół siebie w domu^; r w pracy —- chciałbym zwrócić uwagę na sprawy przyjmowane jako oczywiste; pragnąłbym dopomóc czytelnikowi w samoidenty-fikacji, w pogłębianiu doświadczenia i w przezwyciężaniu alienacji. Słowem, zrobić mały krok na drodze ku samoświadomości>■ po to, by -umożliwić ludziom poznanie na nowo samych siebie.

Żadna książka nie osiąga momentu, kiedy nadaje się dó opublikowania, bez aktywnej współpracy i uczestnictwa masy osób, z których każda jest niezbędna, i choć na Okładce pojawia się tylko nazwisko autora, zdaje ón sobie sprawę z tego, że końcowy rezultat jest wynikiem wspólnych' wysiłków zespołu. W zespole tego rodzaju są zwykle tacy, których role - były ściśle określone; bez pomocy"-których rękopis nigdy ni'e zostałby złożony u wydawcy. Chciałbym wyrazić wdzięczność ża .wkład tych właśnie osób. ■    - '

Natura porozumiewania się jest tego rodzaju, że W jej pierwotnych; nie sprecyzowanych' stadiach każda wypowiedź zawarta 'jest częściowa na papierze, gdy reszta,:,a często fragment najistotniejszy,' pózostóje;. w. głowie autora.:.Nie jest.ńg jed-