CCF20090321048

krewnych problemów związanych z błędami obserwacji (§ 55).

Odsyłamy więc do wskazanych paragrafów, tutaj zaś ograniczamy się do następującego wniosku: wprowadzenie wskaźnika prawdopodobieństwa, które można uważać za prawomocną odpowiedź na postawione pytanie, ma tę przynajmniej zaletę, że usuwa nieciągłość szczególnie rażącą w sformułowaniu problemu, jakie dali starożytni; według nich rozwiązanie problemu wymagało, aby roz_T strzygnąć, że, powiedzmy 93 345 ziaren nie stanowi jeszcze stosu ziarna, ale od 93 346 ziaren począwszy mamy już do czynienia ze stosem ziarna. Bezsprzecznie, mniej rażące byłoby stwierdzenie, że prawdopodobieństwo tego, iż mamy do czynienia ze stosem ziarna, wynosi 0,49 999, podczas gdy prawdopodobieństwo przeciwnego stanu rzeczy wynosi 0,50001; należy dodać Zresztą, że rozróżnienie tych dwóch prawdopodobieństw byłoby praktycznie rzeczą równie trudną jak dokładne obliczenie ilości ziaren.

(48) rozwiązanie w trybie administracyjnym

Warto, jak się wydaje, omówić w paru słowach problem rozstrzygania w trybie administracyjnym, tj. problem przepisów, w oparciu o które usiłuje się przezwyciężyć, drogą arbitralnej decyzji, trudności praktycznej natury, jakie powoduje rozważany sofizmat, gdy idzie o zastosowanie w praktyce pewnych obowiązujących ustaw prawnych — podatkowych lub innych.

Na przykład odpowiedni przepis może głosić, że pojazd będzie się’liczył jako półciężarówka, jeżeli jego waga nie przekracza 2000 kg, podczas gdy pojazd , o wodze ponad 2000 kg będzie traktowany jako ciężarówka. Ale nie zatrzymujemy się na tym przykładzie, do którego skądinąd stosuje się większość uwag, jakie za chwilę sformułujemy,

Pewien znany w początku wieku humorysta, A. Allais, zabawnie opisał powikłania, jakie mógłby wywołać przepis głoszący, iż dzieci w wieku poniżej trzech lat mogą podróżować koleją bezpłatnie, podczas gdy za dzieci, które ukończyły trzy lata, należy opłacić połową taryfy. Otóż pewien skrupulatny z natury ojciec rodziny podróżując wraz z synem koleją chwyta w pewnym momencie za dzwonek alarmowy i oświadcza nadbiegającemu po zatrzymaniu się pociągu konduktorowi, iż wykorzystał jedyny sposób uregulowania należności, musi bowiem opłacić połowę taryfy za kilometry, które mają jeszcze przejechać.

Na tym anegdota się urywa, ale każdy może "dopowiedzieć sobie odpowiednie zakończenie, włącznie z interwencją psychiatry, któremu polecono zbadać, czy ów ojciec rodziny nie jest przypadkiem upośledzony na umyśle.

Ta zmyślona historyjka zwraca jednakże uwagę na pewne kwestie, które, aczkolwiek dość błahe, domagają się jakiegoś rozwiązania, czy to za pomocą szczegółowego przepisu, czy to poprzez pozostawienie ich wolnemu uznaniu kontrolerów. Jeśli nie bierze się pod uwagę godziny urodzenia* i uwzględnia się jedynie datę, to czy należy przyjąć zamiast tej nieznanej godziny godzinę 0, 12, czy 24? A co powiedzieć o czasie letnim lub o różnicach czasu (które mogą być znaczne) pomiędzy miejscem urodzenia dziecka a miejscem, w którym się znajduje? Można by także się sprzeczać w związku z datą 29 lutego. Nie będziemy jednak zatrzymywać się na tych kwestiach, wolimy bowiem zająć się poważniejszym przykładem, i tym razem zresztą zaczerpniętym z dziedziny kolejnictwa.

Każdy podróżny ma prawo przewieźć bezpłatnie do 30 kilogramów bagażu. Dla oszczędności czasu bagaże waży się na wagach niezbyt dokładnych; urzędnik rzuca okiem na podziałkę i podaje wagę bagażu w kilogramach, w liczbach całkowitych.

101