CCF20091108006

się efekty ich pracy, stres oraz jego skutki będą trwafy i zagrażały paryskim policjantom. Jak powiedział Guy Maurin po ostatnim samobójstwie policjanta: „Nie miał żadnego wsparcia ani zrozumienia przełożonych. A przecież mogli ocalić mu życie”.

Źródło: M. Simons: Suicide rates are rising for the unpopular, harrassed police force in Paris. „The New York Times”, April 7, 1996.

określania procedur pracy. Okazało się, po przebadaniu 5 tys. szeregowych pracowników, że prawdopodobieństwo wystąpienia zawału u osób, których praca zawierała wysoki czynnik stresu i małą kontrolę, było dwu- lub trzykrotnie większe niż u osób, których praca była silnie stresująca i podlegała większej kontroli (Karasek & Theorell, 1990).

W badaniach podłużnych, przeprowadzonych w Szwecji, śledzono karierę zawodową 25 287 mężczyzn. Wyniki potwierdziły hipotezę, że największe ryzyko śmiertelnego zawału serca wiązało się z pracą rutynową, nad którą pracownicy mieli niewielką lub żadną kontrolę. U osób wykonujących taką pracę prawdopodobieństwo zgonu z powodu zawału było dwukrotnie wyższe niż u osób, które sprawowały większą kontrolę nad swą pracą. Ponadto mężczyźni, którzy kiedyś wykonywali kontrolowaną przez siebie pracę, a później zmienili ją na pracę o niskiej kontroli, byli narażeni na zgon z powodu zawału trzykrotnie częściej. Utrata kontroli przynosi konsekwencje bardziej negatywnie, niż nie posiadanie jej w ogóle (Hancock, 1996).

Stres a czynniki osobowościowe

Jeśli mamy dokonać rzetelnego przeglądu źródeł stresu w pracy, musimy wziąć pod uwagę czynniki osobowościowe, które działanie stresu mogą zwiększać lub ograniczać. Nie wszystkie czynniki stresujące wpływają na ludzi w taki sam sposób. Czynnik stresujący, który może zniszczyć zdrowie jednego pracownika, u innej osoby może nie wywołać żadnych negatywnych efektów.

Indywidualne różnice w reagowaniu na stres

Wymieniliśmy dwa czynniki, które mogą redukować skutki stresu w pracy: wysoką satysfakcję z pracy oraz kontrolę nad warunkami pracy. Odporność na stres może zależeć od innych jeszcze czynników. Z radzeniem sobie ze stresem wiąże się wsparcie społeczne, to jest siła więzi rodzinnych i społecznych. Osoba samotna, mająca niewiele kontaktów z ludźmi, jest bardziej narażona na wpływ stresu niż ktoś, kto jest silnie związany ze swą rodziną, przyjaciółmi czy współpracownikami. Wsparcie rodziny może łagodzić negatywne uczucia związane z własną pracą, zwiększać poczucie własnej wartości i samoakceptacji. Wpływ

427