B

Opracowanie — MARIAN SOBEL

Angielski czołg szybki

„CRUSADER” III

W latach trzydziestych powstała w sitach zbrojnych Wielkiej Brytanii koncepcja budowy szybkich czołgów, przeznaczonych do samodzielnych zadań operacyjnych w dużych związkach pancernych.

W latach 1935-1936 zbudowano pierwsze czołgi tego rodzaju, nazwane Cruiser Tank Mk I i Mk II. Jednak ze względu na niespełnienie stawianych im wymogów zaprojektowano inny czołg. Otrzymał on oznaczenie Cruiser Tank Mk VI „Crusader".

Próby prototypowe przeprowadzono w 1939 r., a w 1940 wóz został wprowadzony do jednostek pancernych. Chrzest bojowy czołg przeszedł w Afryce Północnej pod Fort Capuzzo. W końcu 1941 r. opracowano nowy model, tj. „Crusader” III, uzbrojony w armatę 57 mm, umieszczoną w zmodernizowanej wieży. Maszyna ta nie miała wieżyczki z karabinem maszynowym.

Nowy czołg Mk VI „Crusader” III wszedł do boju w maju 1942 r. Od połowy 1943 r. „Crusadery” zaczęto wycofywać z pierwszej linii jako przestarzałe i mało skuteczne.

Polscy żołnierze zetknęli się z czołgami typu „Crusader” w 1941 r. Pierwsze wozy bojowe otrzymała dywizja, następnie pułk rozpoznawczy Samodzielnej Brygady Karpackiej w walkach pod Tobrukiem i Gazelą.

2 — MAŁY MODELARZ

DANE TAKTYCZNO-TECHNICZNE

Masa

Załoga

Uzbrojenie

Napęd

—    19,7 t

—    3 osoby

—    1 armata kal. 57 mm, 1 km. kal. 7,92 typ Besa

—    silnik gaźnikowy V — 12-cylindrowy Nuffield Liberty Mk II o mocy 340 KM przy 1500 obr./min, chłodzony cieczą

Osiągi

Wymiary — długość z armatą 6 290 mm, szerokość 2 650 mm, wys. 2240 mm, prześ. 460 mm szybkość maksymalna po drodze 42 km/h, zasięg po drodze 340 km Przeszkody — wzniesienia do 30°, rowy o szerokości

2200—2400 mm, wysokości 750—800 mm i głębokości do 1000 mm

Model został opracowany w skali 1:25 na podstawie planów Janusza Magnuskiego, zamieszczonych w „Modelarzu” nr 4/1968 r.

Rys. 1 — Szkielet kadłuba — przód

7/8 1994