Wagi analityczne mają nośność najczęściej 200 g i czułość 0,0001 g. Nośność wagi jest to największe dopuszczalne obciążenie wagi nie. powodujące odkształcenia belki, na której zawieszone są szalki. Czułość wagi jest to najmniejsze obciążenie szalki, które powoduje zauważalne •wychylenie, się wskazówki' z położenia zerowego. Wszystkie wagi analityczne są precyzyjnymi przyrządami i wymagają starannej opieki, oraz właściwego obchodzenia się z nimi.
Waga analityczna powinna być izolowana od atmosfery laboratoryjnej oraz zabezpieczona przed wstrząsami. Zapewnia tó szklana obudowa wagi oraz użycie specjalnych stołów wagowych.
W wagach analitycznych starszego typu nakładanie wszystkich odważników odbywa się ręcznie. Wagi nowsze są wyposażone w urządzenia umożliwiające mechaniczne (za pomocą pokręteł) nakładanie i zdejmowanie odważników umieszczonych na stałe wewnątrz obudowy wagi. Najlżejszy odważnik ma masę KT1 lub KT2 g (zależnie od typu wagi). Dalsze miejsca po przecinku (aż do 10^/g) odczytuje się na ruchome] skali z noniuszem.
Każda waga wyposażona jest w urządzenie aretujące, tzn. unieruchamiająceiszal-. lcę. Dwa typy wag automatycznych są przedstawione na rysunku 12. S :
Rys. 12. Wagi automatyczne: 1 - urządzenie arelująoe, 2 - okienko ze skalą do odczytu 1 ()'"J g i Kr1' g (elki wagi a) oraz 1(T2 g, J0~3 g i 10"'1 g (dla wagi b), 3 -- śruba do regulacji położenia zerowego na skali (2), 4 - odważniki uruchamiane pokrętłami (5, 6, 7), 5 - pokrętło służące do nakładania odważnika H)0 g, 6- pokrętło służące do nakładania odważników dekagramowych, 7 - pokrętło służące do nakładania odważników gramowych, 8 - odważniki uruchamiane pokrętłami (9, JO), 9 - pokrętło służące do nakładania odważników decygramowych- (10~1 g), 10 - pokrętło służące do nakładania odważników centy gramowych (t0~2 g - tylko dla wagi a), 11 --- szalka na ważony przedmiot, \2 - okienko do odczytu z dokładnością do 10-1 g (dla.wagi b)
Ważenie ua wagach automatycznych
Ważenie na wagach automatycznych przeprowadza się według następującej procedury.
1. Przedmiot zważyć wstępnie na wadze technicznej z dokładnością do 0,1 g.
2. Skontrolować, czy wszystkie pokrętła uruchamiające odważniki znajdują się w pozycji zerowej.
3. Odaretować wagę przy zamkniętych drzwiczkach obudowy wagi. Sprawdzić „punkt zerowy”: kreska na szybce okienka (2) powinna pokrywać się z zerem na oświetlonej skali. Do regulacji punktu zerowego służy śrubka (3). Jeżeli wyzerowanie wagi jest niemożliwe, to należy zanotować odczyt na skali i względem niego korelować późniejsze wskazania wagi.
4. Wagę zaaretować (unieruchomić szalki).
5. Przedmiot ważony położyć na szalkę.
6. Obciążyć wagę'.odważnikami gramowymi o masie określonej ważeniem wstępnym (użyć pokręteł 5, 6 i. 7).
7. Delikatnie odaretować wagę na krótką chwilę, obserwując kierunek wychylenia. Na tym etapie ważenia przedmiot powinien być zważony z niedomiarem niniejszym od 1 g. W razie potrzeby wagę zaaretować i dodać lub odjąć odważnik gramowy.
8. Zaaretować wagę i nałożyć odpowiednie odważniki o masie rzędu I0”1 g tak, aby Zważyć pizedmiot z niedomiarem mniejszym od 0,1 g.. W tym celu użyć pokrętła (9). Kolejność nakładania odważników powinna być taka, aby ustalić wagę przedmiotu w wyniku najmniejszej iiczby prób. Najlepiej na początku ustawić pokrętło (9) w pozycji „5”: W zależności od kierunku Wychylenia zmienić to ustawienie.
9. W. przypadku wagi na rysunku 12a zważyć przedmiot z niedomiarem' mniejszym od 0,01 g za pomocą pokrętła (10). Postępować jak w punkcie 8.
10. Odaretować wagę.- Na skali (2) odczytać dalsze miejsca po przecinku.. Noniusz wskazuje czwarte miejsce po przecinku. W przypadku wagi z rysunku I2a skała może wskazywać wartości dodatnie lub ujemne. Ponieważ/zgodnie z punktem 9, pjzedmiot został zważony z niedomiarem, odczyt będzie po dodatniej stronie skali (2). Gdyby przedmiot zważono z nadmiarem, to odczyt obejmowałby ujemną stronę skali; wynik należałoby wówczas odjąć od wartości ustawionej jpokręllem (10).
11. Wagę zaaretować.
12. Zdjąć przedmiot ważony z szalki. Zamknąć drzwiczki obudowy. Wszystkie pokrętła ustawić w pozycji zerowej.
Uwagi
Posługując się wagą należy bezwzględnie przestrzegać następujących zasad postępowania: . . .*
- włączanie (odaretowanic) i wyłączanie (wetowanie) wagi należy wykonywać powoli i ruchem spokojnym;-
- nakładanie i zdejmowanie odważników powinno odbywać się tylko przy wyłączonej (zaarełowanej) wadze;
przedmioty ważone muszą być suche, czyste i mieć temperaturę otoczenia; odważanie cieczy można przeprowadzać tylko w. szczelnie zamkniętych-naczyniach;
- odsypywauic lub dosypywanie substancji do naczynia, w którym jest ona ważona powinno odbywać się poza. wagą.