CCF20110330028

stanowisk oceny. Zapobiega to interakcjom pomiędzy oceniającymi poprzez wymianę uwag lub mimikę, co może zniekształcać indywidualne wyniki ocen.

Stanowisko takie (fot. 4.2), to umieszczony na wygodnej wysokości, w stosunku do krzesła, blat roboczy o neutralnej w kolorze (białej, kremowej,_ jasnoszarej), łatwo zmywalnej powierzchni, oddzielony od sąsiednich stanowisk poprzecznymi przegrodami dłuższymi o 20 - 30 cm od szerokości stołu, tak aby oceniający w czasie pracy byli od siebie skutecznie izolowani (fot. 4.1b). Stanowisko powinno być wyposażone w odpowiednie oświetlenie, a także w światło kryjące (kolorowe). Wymiary stanowiska do ocen powinny zapewniać miejsce na tacę z zestawem próbek, kartę ocen, pojemnik do usuwania pozostałości próbek i inny sprzęt potrzebny do oceny. W przypadku oceny próbek w temperaturze innej niż pokojowa, gdy istotne jest utrzymanie ich w stałej temperaturze w ciągu całej oceny, na stanowisku roboczym powinno być zapewnione miejsce do ustawienia łaźni wodnej lub innego urządzenia grzejnego z termoregulacją. Przyjmuje się, że szerokość stanowiska powinna wynosić około 120 cm, zaś głębokość 90 -100 cm.

Fot. 4.2.

Indywidualne stanowisko oceny w laboratorium sensorycznym. Widoczny jest monitor komputera, na którym zapisywane są wyniki ocen Zdjęcie: wykonanie własne

|a Obecnie coraz częściej stanowiska do ocen sensorycznych są skomputerowane; wymaga to dodatkowego miejsca na monitor (niekiedy umiesz-ry na półce nad blatem stanowiska) oraz klawiaturę lub miejsce na operowanie „myszą",

Każde stanowisko do ocen powinno być połączone z pomieszczeniem jo przygotowania próbek przez zasuwane szczelnie okienko, służące do Ipodawania próbek bezpośrednio każdemu oceniającemu, bez konieczności lljego kontaktu z personelem przygotowującym ocenę (patrz norma PN-ISO 18589:1998).

g|-^;

f-4.2. Fizyczne warunki ocen

Ważne są również fizyczne warunki, w jakich odbywają się laboratoryjne _: oceny sensoryczne.

§§N-

|Temperatura

Ogólnie przyjmuje się, że temperatura 20 - 22 °C stanowi optimum wa-fjunków oceny. Wybór tej temperatury jako standardowej dla ocen sensorycznych jest także podyktowany faktem, że jest to normalna temperatura po-| kojowa, sprzyjająca uczuciu wygody i dobrego samopoczucia oceniających; ' z drugiej strony jest ona stosunkowo łatwa do utrzymania (z wyjątkiem upalanych letnich dni, kiedy to niezbędne jest jej obniżenie).

m

W*.

Wilgotność względna

Wilgotność względna powietrza podczas ocen sensorycznych powinna być utrzymana na poziomie nie mniejszym niż 60 % (a więc wyższym niż panuje w pomieszczeniach ogrzewanych centralnym ogrzewaniem)*. Dlatego w pomieszczeniach do ocen sensorycznych z reguły stosuje się dodatkowe kontrolowane nawilżanie powietrza (o ile pomieszczenia nie są w pełni automatycznie klimatyzowane).

Wymiana powietrza

Pożądana częstotliwość i intensywność wymiany powietrza nie da się śwyrazić ściśle konkretną wartością liczbową. Zależy ona od takich czynni-gków, jak kubatura pomieszczenia do ocen, liczba stanowisk roboczych, liczba § przeprowadzanych dziennie ocen, charakter i intensywność zapachu ocenia-gftych próbek itp. Powinna być indywidualnie regulowana zależnie od sytu-pcji tak, aby został spełniony jeden z podstawowych warunków poprawnej □ceny - przeprowadzenie jej w pomieszczeniu wolnym od postronnych za-a pachów w stopniu, jaki dyktuje wymagana w danym przypadku dokładność ? wyników.

I? Jest to uzasadnione faktem, że większość zapachowych substancji jest lotna z parą wodną i natężenie zapachu wyraźnie zmniejsza się przy niskiej wilgotności względnej.

93