CCF20111010022 (2)

warunków bezpieczeństwa Polski. Podstawą bezpieczeństwa narodowego będą własne zdolności obronne, warunkujące wolę i możliwości udzielenia pomocy Polsce przez inne sojusznicze państwa¹⁹⁹.

1.4.1. Geostrategiczne²⁰⁰ położenie Polski

Miejsce Polski na Ziemi, nasze umiejscowienie w przewężeniu bałtycko--karpackim stanowiącym najważniejszy równoleżnikowy szlak lądowy między EuropąZachodniąi Wschodnią, a szeizej między Europąa Azją- stanowi główny i decydujący wyznacznik bezpieczeństwa narodowego Polski²⁰¹.

Żeby zrozumieć stojące przed Polską wyzwania w tworzeniu bezpieczeństwa narodowego, a zarazem zrozumieć źródła agresji na Polskę z przeszłości, należy uznać wyjątkowość i kluczowe znaczenie naszego terytorium dla panowania nad Europą i... światem. Według prof. R. Kuźniara wyjątkowość pozycji geostrategicznej Polski jest powszechnie postrzegana. Jako jeden z pierwszych dostrzegł to Mackinder, który w swej geopolitycznej wizji stosunków międzynarodowych ogłoszonej na początku tego stulecia uznał Europę Środkową za obszar o kluczowym znaczeniu dla panowania nad światem. Historia XX wieku - dwie wojny światowe, zimna wojna, załamanie się podziału Europy — w znacznym stopniu potwierdziła tę koncepcję. Również dzisiaj, w okresie kształtowania się nowego porządku europejskiego, miejsce Polski i jej sytuacja wewnętrzna i międzynarodowa waży w tym procesie. Z tych samych powodów trudne pozostają geóstrategicz-ne uwarunkowania naszych interesów bezpieczeństwa i rozwoju¹⁰². Z kolei prof. Z. Brzeziński w okresie konfrontacji geostrategiczne) USA-ZSRR za-liczał Polskę do kilku kluczowych bajów, które stały się geopolitycznie osiowymi krajami, które są zarówno geostrategicznie ważne, jak i w pewnym sensie „do pochwycenia" ²⁰³.

Oprócz kluczowego znaczenia dla panowania nad Europą i światem drugą główną cechągeostrategicznąjest położenie Polski między dwoma mocarstwami: Niemcami i Rosją. Dysponująone około dwudziestokrotną przewagą poten-

Por. .1. Nowak-Jeziorański: Powszechnie przyjętym kryterium bezpieczeństwa jest własny potencjał obronny połączony z układami sojuszniczymi, zapewniającymi skuteczne odstraszanie potencjalnego napastnika”, Polska z bliska”, Kraków 2003, s. 127.

²⁰⁰ „Przymiotnik - geostrategiczny - odzwierciedla połączenie czynników geograficznych i politycznych decydujących o stanie państwa lub regionu z podkreśleniem wpływu warunków geograficznych na działania polityczne”, Z. Brzeziński, Plan gry. USA-ZSRR, Warszawa 1990, s. XIII.

²⁰¹ Por. Napoleon „Politykę wszystkich mocarstw określa ich położenie geograficzne”.

²⁰² R. Kuźniar, op. cit., s. 181.

²⁰³ Z. Brzeziński, op. cit., s. 264.

cjału militarnego (ofensywnego, uderzeniowego) nad Polską²¹¹⁴ i sześciokrotną przewagą ludnościową (załącznik 2).

Zachodni sąsiad jest światową potęgą i awangardą ekonomiczną, w stosunku do którego Polska ma według ocen Banku Światowego trzydziestoletnie opóźnienia.

Naturalne są dążenia obydwóch mocarstw² do ekspansji kosztem sąsiadów, a większość obecnego terytorium Polski znajdowała się przez wiele wieków' w obrębie (pod panowaniem) tych mocarstw. Istotnym czynnikiem jest silnie propaństwowa postawa społeczeństw obydwóch mocarstw.

Położenie geostrategiczne Polski dla tworzenia bezpieczeństwa narodowego ma fundamentalny wpływ, który można ująć w siedmiu tezach:

1. Polska znajduje się i będzie znajdować pod nieustanną presją i ekspan-sjąze strony wielkich sąsiadów we wszystkich dziedzinach życia społecznego i funkcjonowania państwowego.

2. Największe zagrożenie dla Polski, tak jak to było w przeszłości, może stanowić połączenie wysiłków obydwóch mocarstw w osłabianiu bądź likwidacji polskiej państwowości.

3. Sformułowana wiek temu przez R. Dmowskiego teza, że między Niemcami a Rosją„miejsca na małe, słabe państewko nie ma” oznacza „geostrate-giczną” konieczność budowy silnego państwa zdolnego oprzeć się przewadze wielkich sąsiadów.

4. Fundamentem bezpieczeństwa narodowego musi być siła obronna w formie obronnego systemu wojskowego (najogólniej wojska operacyjne i powszechna obrona terytorialna) zdolnego zapewnić skuteczne odstraszanie militarne wynikające z niepokonalności^{1 2}. Są to środki obrony właściwe i konieczne do skutecznego przeciwstawienia się wielokrotnie przeważającemu agresorowi³.

5. Członkostwo Polski w NATO, w którym jesteśmy razem z Niemcami, czyni jednego z wielkich sąsiadów Polski... sojusznikiem, przynajmniej na okres... istnienia NATO.

6. Wsparcie przez Polskę zachowania i umocnienia suwerenności państwowej Ukrainy uniemożliwiające odtworzenie zdolności imperialnych Rosji⁴ jest strategicznie ważnym działaniem dla bezpieczeństwa Polski i całej Europy.

A. Targowski, S. Dronicz (red.), Wizja Polski, Warszawa 2000, s. 189.

„Wojenna doktryna radzi... polegać raczej na swojej gotowości obrony, nie skupiać się na przewidywaniu jego ataku, tylko uczynić siebie niezwyciężonym”, Sun Tzu, Sztuka wojny, op. cit., s. 93.

Por. Zakres środków obrony, Księga 6, rozdział 6, C. v. Clausewitz, op. cit., s. 443-450.

Por. Prof. Z. Brzeziński: „Bez Ukrainy Rosja przestaje być imperium i na odwrót podporządkowawszy sobie Ukrainę, automatycznie staje się imperium”, cyt. za: R. Kuźniar, op. cit., s. 146.