żywność do innych państw UE, czyni z Polski europejską, a nawet światową rolniczą potęgę, stanowiąc już obecnie stabilny fundament przyszłej potęgi Polski. Takie znaczenie rolnictwa wynika z dominującej i niezastąpionej wartości żywności, na równi ze źródłami energii, w zaspokajaniu wciąż wzrastających potrzeb żywieniowych ludzkości. Warto dodać, że rolnictwo, w przeciwieństwie do kopalnictwa surowców, tworzy wartości corocznie odnawialne oraz coraz szerzej staje się źródłem też odnawialnej bioenergii. Potęgę rolniczą Polski tworzy zarówno olbrzymi areał użytków rolniczych, sprzyjające warunki terenowe i klimatyczne, a także, a nawet przede wszystkim, potęga przywiązania, pracowitości, umiejętności, patriotyzmu i tradycji polskiego chłopstwa.
1 laslo ruchu chłopskiego „Żywiąi bronią” oddaje fundamentalną rolę polskich rolników w przetrwaniu narodu w przeszłości, a także w tworzeniu bezpiecznej przyszłości.
Wobec permanentnego światowego kryzysu energetycznego, który wciąż nara- * sta i będzie zapewne głównym źródłem konfliktów w XXI wieku1 2 3 - posiadanie własnych oraz dostępność do obcych źródeł energii w istotnym, a być może w zasadniczym stopniu będzie warunkować bezpieczeństwo narodowe. Polska ma znaczne zasoby kopalin energetycznych: węgla kamiennego na 240 lat, gazu ziemnego na 60 lat i węgla brunatnego na 40 lat. Brakuje nam ropy naftowej. Stąd też jednym z głównych wyzwań w tworzeniu bezpieczeństwa narodowego będą działania w ramach UE i NATO nad zapewnieniem ciągłego i zróżnicowanego - co do źródeł - importu ropy naftowej.
Przemysł zbrojeniowy, a właściwiej - po restrukturyzacji i częściowej pry-walyzacj i potencjał zbrojeniowy polskiego przemysłu jest absolutnie koniecznym atrybutem suwerenności państwowej. Jest równocześnie jednym z podstawowych środków oddziaływania politycznego, gospodarczego i militarnego na inne państwa - przez operowanie eksportem, wymianą i pomocą w zakresie środków walki, technologii uzbrojenia, zaopatrzenia w części i amunicję oraz remontów i obsługi2'4. Na początku XXI w., mimo lekceważenia przez kolejne władze III RP, potencjał zbrojeniowy polskiego przemysłu, na który oprócz zdolności wytwórczych składa się wiedza i umiejętności personelu, doświadczenie i tradycje konstrukcyjne i produkcyjne z okresu II RPi PRL, jest jeszcze wystarczający dla pełnego zaspokojenia potrzeb zbrojeniowych Polski oraz produkcji na eksport.
Wykorzystanie istniejącego potencjału zbrojeniowego zależy od podjęcia i wdrożenia strategicznych decyzji o produkcji polskiego uzbrojenia odpowiadającego polskim potrzebom i warunkom obrony narodowej. W przeciwnym wypadku Polska powtórzy katastrofalne błędy IIRP zakupu za granicą bezużytecznych dla obrony Polski gadżetów4, a wojsko polskie nie będzie miało broni właściwej i koniecznej do obrony Polski5.
W rozpatrywaniu podstawowych uwarunkowań geograficznych bezpieczeństwa narodowego nie można pominąć zalesienia Polski, na który składają się lasy i obszary zadrzewione, pokrywających blisko 30% powierzchni Polski, a w niektórych rejonach (północno-wschodnich i wzdłuż granicy zachodniej) nawet do 50%.
Lasy są zarówno wielką wartością i dziedzictwem narodowym, źródłem m.in. cennego drewna oraz tlenu, jak i wielkim walorem obronnym - ograniczającym, a często całkowicie uniemożliwiającym agresorowi prowadzenie rozpoznania i mchu wojsk lądowych. Tym samy lasy są wielkim naturalnym obrońcą Polski, umożliwiając własnym wojskom maskowanie oraz skryty manewr. Tak jak w przeszłości, lasy powinny być wykorzystane do prowadzenia działań nieregularnych w masowej skali -najpotężniejszej i najskuteczniejszej formy odstraszania i obrony Polski.
Zachowanie ogólnonarodowej formy własności lasów pozwala patrzeć z optymizmem zarówno na ich zachowanie, jak i na możliwość przygotowania i wykorzystania do obrony. Zarazem ochrona lasów przed pożarami, szkodnikami i destrukcyjną działalnością ludzi stanowi istotną część ochrony środowiska naturalnego, a tym samym tworzenia bezpieczeństwa narodowego.
Podsumowując analizę podstawowych uwamnkowań geograficznych ich wpływ na tworzenie bezpieczeństwa narodowego można ująć w następujących tezach:
- dla zapewnienia skutecznej ochrony i obrony terytorium RP, a zarazem wschodniej flanki obrony wspólnej NATO, konieczny jest obronny system wojskowy składający się z elitarnych wojsk operacyjnych i powszechnej obrony terytorialnej;
- potencjał ludnościowy Polski z naj większą w Europie populacją młodzieży stanowi największą szansę w tworzeniu bezpieczeństwa narodowego, o ile zostanie włączony i wykorzystany w strukturach ochrony i obrony narodowej oraz w gospodarce, kulturze i usługach;
63
Por. Jeffrey D. Sachs: „W nadchodzących dekadach nasza przyszłość - w wymiarze zarów
no gospodarczym, jak i geopolitycznym - kształtować się będzie pod wpływem dwóch wzajemnie powiązanych wyzwań, dotyczących właśnie energii”, Nasza energetyczna przyszłość, artykuł w Rzeczpospolitej z 8-9.05.2004 r.
J. Marczak, J. Pawłowski, O obronie militarnej Polski przełomu XX- XXI w., Warszawa 1995, s. 150.
Zakup za granicą (1926): 5 oceanicznych okrętów podwodnych i 4 niszczycieli, które... bezużyteczne w obronie Wybrzeża odpłynęły przed 1.09.1939 r. do Anglii.
Por. Ocena dowództwa niemieckiego wojny 1939 r. - „Broń pancerna i lotnictwo to klucz naszego zwycięstwa. Gdyby Polska miała broń przeciwpancerną, to zwycięski pochód byłby niemożliwy”, w: F. Haider, Dziennik wojenny, Warszawa 1971, s. 126.