CCI00014

Kontrola i ocena wyników nauczania powinna:

•    dostarczać nauczycielowi informacji o efektywności jego pracy,

•    umożliwiać uczniowi, porównanie własnych postępów w nauce szkolnej z postępami

kolegów,    *

•    dostarczać rodzicom ucznia danych o ocenie jego pracy przez nauczyciela,

•    być dla ucznia czynnikiem pobudzającym do pracy, mobilizującym do dalszej nauki,

•    pomagać uczniowi w dostrzeganiu zarysowujących się i narastających braków w opanowaniu przerabianego w szkole materiału, a następnie w ich likwidowaniu,

•    stanowić podstawę procesów selekcyjnych o charakterze zarówno wewnącrzszkolnym (promocja z kiasy do klasy w szkole danego szczebla i typu), jak i międzyszkolnym (przejście do szkoły innego szczebia lub typu).

•    odzwierciedlać jakość i zakres kompetencji uzyskanych przez absolwenta szkoły.

Kontrola i samoocena powinna usuwać braki wiedzy i umiejętności. Likwidowanie braków może mieć charakter indywidualnej współpracy z nauczycielem, bądź charakter zespołowy, gdy pomoc uczniom, słabszym przyjmuje na siebie kolektyw klasowy. W obu przypadkach uczniowie uczą się świadomie i krytycznie odnosząc się do swojej pracy wyrabiają w sobie poczucie odpowiedzialności za wyniki własne i kolegów. Likwidowanie braków musi wynikać z potrzeby i inicjatywy samych uczniów. Ocenianie ' wymaga od nauczyciela dużego zaangażowania i doświadczenia. Stopnia mają wartość wychowawczą, gdy są słuszne w przekonaniu nauczyciela i ucznia, gdy- uwzględniają normy ocen społecznie przyjętych. Nie każda kontrola i ocena ma dodatni wpływ na wyniki nauczania. Dotyczy to ocen, których celu i sensu uczeń nie rozumie. W trosce o wszechstronny rozwój osobowości - należy przezwyciężać negatywne zjawiska „ściągania". Kontrola i ocena nie może być oderwana od uświadomienia przez uczniów celów i zadań pracy szkolnej. Nauczyciel powinien wyzwalać przejawy samokontroli i akceptować je jako dowód samodzielności i wyrobienia intelektualnego i moralnego.

Kontrola to czynność polegająca na:

•    badaniu aktualnego i wcześniejszego stanu,    \

•    kontrolowaniu stanu oczekiwanego z efektem końcowym,

wskazaniu sposobów usprawnienia działania.dla osiągnięcia zamierzonego wyniku.

Kontrola musi być adekwatna, obiektywna i wyczerpująca.

Kontrola bieżącą co sprawdzenie i ocena wyników nauczania uzyskanych na poszczególnych lekcjach. W następstwie tej pracy podejmuje się zabiegi zmierzające do zlikwidowania lub przynajmniej ograniczenia braków i luk ujawnionych na bieżąco w wiadomościach i umiejętnościach uczniów. Kontrola ta może być:

•    USTNA - wyrywkowa koncrola stopnia opanowania przez wybranych uczniów materiału nauczanego podczas przerabianych lekcji,

•    tzw. KRÓTKOTRWAŁA - pisemne sprawdzenie wiadomości i umiejętności wszystkich uczniów w klasie za pomocą identycznych pytań,

•    TEST DYDAKTYCZNY - zawarte w nim pytania są pytaniami zamkniętymi, ograniczającymi swobodę wypowiedzi ucznia, sprowadzającymi je do wypełnienia luk w tekście lub też do wyboru poprawnej odpowiedzi spośród kilku;

Kontrola okresowa 1 roczna - sprawdziany i tesrv o charakterze praktycznym i teoretycznym. Służą do sprawdzenia obszerniejszych treści

Trwałość naszych wiadomości zależy od siły procesów pobudzania i hamowania w korze mózgowej. Jest ona/różna u różnych uczniów w zależności od ich dotychczasowych doświadczeń, od ich aktywności na lekcji oraz od czynników wrodzonych. Uświadomienie sobie przez uczniów cełu lekcji, ich aktywności w procesie obserwacji i uogólnienia wpływają w dużym stopniu na trwałość wiedzy. Rzeczą stwierdzoną jest to, że wiedza nie powtarzana, nie wzmacniana po pewnym czasie wygasa W nauczaniu stosujemy:

a. wzmocnienia słowne czyli polecenia dawane uczniom, zachęta, pochwała łub nagana: b wzmocnienia emocjonalne czyii odwoływanie się nauczyciela do indywidualnych ■zainteresowań dzieci systemem juz posiadanych przez ucznia wiadomości. Wzmocnienia łączą słowo i rzeczywistość (pogłądowość, praktykę).

Materiał utrwalamy poprzez: aktywność, samodzielność ucznia, poprzez powtarzanie wiadomości, umiejętności i pogadankę.

inny sposób to systematyczność i kiaiyrikowanie przerobionego materiału, utrwalanie poprzez ćwiczenia (uczenie się na pamięć oraz prace samodzielne ucznia).

’ RrtćdstńuiróleU żimrĆźem^    w procesie kształceń in.

?rzk:vka to najlepszy sprawdzian wartości wiedz)'. Dzięki praktyce wiadomości uczniów' mogą stać się głębsze i pełniejsze. Praktyka pobudza działającego ucznia do aktywności myślowej, sprzyja rozwojowi samodzielności. Zadania praktyczne spełniają swoją rolę. gdy ;ow arzyszą im zainteresowania uczniów, a więc gdy są wyrazem ich potrzeb.

Praktyka spełnia 3 różne funkcje dydaktyczne:

a.    rozszerza wiedzę, staje się źródłem poznania, źródłem teorii (w .tej roli występuje najczęściej w roli eksperymentu - funkcja poznawcza),

b.    sprawdza wartości teorii, tzn. potwierdza teorię, człowiek najwięcej pamięta to co zrobił sani,

c.    służy przekształcaniu rzeczywistości, służy zastosowaniu gotowych i sprawdzonych już wiadomości do Wprowadzenia zmian w przyrodzie i otoczeniu społecznym.

Uczeń kierując się już pewnymi wiadomościami ma możność przewidywania wyników swoich działań. Znając prawa rządzące rzeczywistością, wie jak osiągnąć oczekiwany rezultat. Dydaktyka przejawia troskę o wszechstronny rozwój ucznia, tzn. „pokazuje" mu jak łączyć teorię z praktyką.

30: Jn kieTuńkcit spełnia

O wynikach nauczania można mówić w znaczeniu:

•    wąskim - wyniki nie obejmują wszystkich zmian lecz tylko zmiany w wiadomościach,

*    szerokim - wyniki obejmują także rozwój zdolności i zainteresowań oraz rozwój przekonań, cech charakteru i poglądów;