CCI00062

przeciwko związkom zawodowym, systemowi parlamentarnemu, opowiadając się za silną władzą wykonawczą. Neofaszyści, korzystając z poparcia elektoratu monarchistów, potrafili w wyborach parlamentarnych w r. 1972 zdobyć ok. 8% głosów.

Mimo podejmowanych - głównie przez lewicę - starań, mających na celu spowodowanie uznania MSI za ruch faszystowski i doprowadzenie do jego delegalizacji, rezultatu tego nie udało się osiągnąć.

Brak alternatywy w kształtowaniu koalicji był jednym z czynników tworzenia się obok tradycyjnie opozycyjnej Włoskiej Partii Komunistycznej „obszaru protestu”, złożonego z takich ugrupowań, jak separatystyczna i populistyczna ..Liga Lombardzka”, radykalna „Sieć” czy „Pakt na rzecz referendum”. Do obszaru tego przyłączyła się również Partia Republikańska.¹⁴

Liga Północna - powstała po sfederalizowaniu Ligi Lombardzkiej z innymi analogicznymi ugrupowaniami. Kierowana jest ona do dzisiaj przez Umberto Bossiego. Programowo powstała na fali protestu przeciwko wykorzystywaniu bogatej północy Włoch przez endemicznie biedne i niezdolne do rozwoju południe oraz przeciwko klasie politycznej, która do tego dopuściła. Pierwsze hasło Ligi brzmiało „Rzym złodziej” {Roma laclrona). Szybko też przyrastało na północy Włoch poparcie wyborcze dla Ligi. W Lombardii, gdzie narodził się ten ruch, partia ta zdobyła 2,5% głosów w wyborach parlamentarnych w r. 1987, zaś dwa lata później 6,5% głosów w wyborach do Parlamentu Europejskiego. W roku 1990 w wyborach komunalnych zanotowano już 16,5% poparcie. W trakcie zaś takich samych wyborów w r. 1991 w niektórych miastach poparcie dla Ligi wzrosło już do 25%.

W trakcie wyborów w r. 1992 program wyborczy Ligi obejmował postulaty zmniejszenia podatku dochodowego, prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych i podkreślenia różnić pomiędzy północą a południem Włoch poprzez przekazanie do właścicieli regionów kontroli nad szkolnictwem i przekształcenie Włoch w państwo federacyjne złożone z trzech części. Projekt ten zakładał przekształcenia się dzisiejszych Włoch w trzy osobne podmioty prawa administracyjnego. Jak się również okazało, Liga stała się jednym z nieoczekiwanych zwycięzców w wyborach parlamentarnych w r. 1992, stając się czwartą co do wielkości partią włoską.

Ruch „Sieci” założony został w r. 1990 przez byłego chadeka i burmistrza Palermo Leoluca Orlando. Jako burmistrz Palermo w r. 1987 wykluczył on Włoską Partię Socjalistyczną z tworzenia koalicji, oskarżając ją o zależność od r;osów mafii. Gdy jego własna partia na czele z Andreottim i Forlandim odno-

¹⁴ W latach osiemdziesiątych istniał również rodzaj niezadeklarowanej „partii poprzecznej” l_b. jak inaczej ją określano, „partii, której nie ma” - składały się na nią siły wywodzące się z obszaru protestu”. Jej podporą było konsorcjum przemysłowo-wydawnicze rządzone przez właściciela i prezesa Olivietti i dziennika „La Republica”, właściciela ,,1’Espresso” Carlo Caraccilo ccaz redaktora „La Republica” i współwłaściciela „LEspresso” Eugenio Scalfari. Działalność publicystyczna tej grupy doprowadziła do nagłośnienia korupcji w elitach władzy i ich powiązania z organizacjami przestępczymi.

67