CCI00083

Szczególną pozycję w łonie rządu zajmuje premier, oficjalnie określany w konstytucji jako prezes Rady Ministrów. Nie jest to więc tylko primus inter pares, ale osobistość odgrywająca pierwszoplanową rolę. To premier kieruje ogólną polityką rządu i koordynuje działalność ministrów. Jego wpływ jest tym większy, im większą rolę odgrywa on w swej partii. O znaczeniu premiera świadczy również fakt, że to jemu podlega bezpośrednio szereg komitetów działających w łonie rządu, to premier przedkłada Prezydentowi Republiki kandydatów na ministrów, to on ponosi przede wszystkim odpowiedzialność za ogólną politykę rządu. On także inspiruje i koordynuje działalność ministrów (art. 95 ust. 1).

Instytucja wicepremiera nie została konstytucyjnie uregulowana, ale występuje ona w okresie republikańskich Włoch i powierzana bywa z reguły wybitnym osobistościom życia politycznego. Wicepremier pomaga premierowi w pełnieniu jego funkcji, jest jego zastępcą, często też łączy swe stanowisko z kierowaniem określonym resortem. Od wniosku premiera zależy, czy i ilu wicepremierów w składzie Rady Ministrów powoła prezydent.

Ministrowie stanowią podstawowy skład gabinetu, mają oni przy tym podwójny charakter. Po pierwsze - wchodzą oni w skład Rady Ministrów jako jej pełnoprawni członkowie, są więc członkami najwyższego, kierowniczego organu władzy wykonawczej. Po drugie - kierują oni określonymi działami administracji państwowej, zwanymi resortami. Praktyka ustrojowa zna przypadki powoływania w skład rządu również ministrów bez teki, a więc niekierujących żadnym resortem, ale którym premier powierza określony zakres kompetencji. Od wniosku premiera zależy, czy i ilu takich ministrów zostanie powołanych. Dodać przy tym należy, że w praktyce ustrojowej Włoch występuje zjawisko łączenia w jednych rękach dwu lub kilku resortów.

Podstawową formą pracy rządu są posiedzenia Rady Ministrów, które zwołuje premier, do niego także należy przewodnictwo obrad. Na posiedzeniach podejmowane są problemy znajdujące się w kompetencjach rządu. Konstytucja jest w tych kwestiach niezwykle zwięzła i w odróżnieniu od kompetencji parlamentu i prezydenta wskazuje tylko główne kierunki jego działalności. Do rządu należy kierownictwo ogólną polityką państwa, przygotowywanie i przedkładanie parlamentowi do akceptacji programu politycznego, następnie zaś jego realizacja. Ważnym zadaniem jest koordynowanie działalności ministerstw. Do zadań rządu należy występowanie z inicjatywą ustawodawczą, powoływanie wysokich funkcjonariuszy administracji publicznej, zabezpieczanie porządku publicznego, a także bezpieczeństwa państwa oraz realizacja polityki zagranicznej.

Do realizacji zadań stojących przed Radą Ministrów rząd otrzymał stosowne uprawnienia, w tym także w dziedzinie stanowienia prawa. Wprawdzie ustawa, zajmująca ważne miejsce w systemie źródeł prawa, jest aktem prawnym parlamentu, to jednak dodać należy, że podstawowa ich część jest uchwalana właśnie z inicjatywy rządu. Poza tym konstytucja przewiduje upoważnienia dla rządu do wydawania aktów z mocą ustawy. Ustawodawstwo delegowane jest

88