48
3. Przemiany związków organicznych w warunkach beztlenowych
Praca oczyszczalni anaerobowej powinna być kontrolowana przez prowadzenie pomiarów podanych w tabeli 3.3, celem monitorowania i sterowania procesem. Przykładowo, nagły wzrost stężenia lotnych kwasów tłuszczowych może świadczyć o:
- silnym spadku pH;
- przeciążeniu układu rozpuszczonymi substancjami organicznymi;
- dopływie substancji toksycznych;
- wahaniach temperatury.
Informacje te powinny być wykorzystane w celu przeciwdziałania wystąpieniu problemów eksploatacyjnych. Odnosząc się do powyższego przypadku, należy zmniejszyć obciążenie substancjami organicznymi lub zalkalizować środowisko, bądź ustabilizować temperaturę w bioreaktorze.
Tabela 3.3. Parametry eksploatacyjne procesu anaerobowego
Mierzony parametr |
Cel pomiaru |
Wahania względem wartości optymalnych (patrz tabela 3.2) |
Temperatura |
Utrzymanie stałej temperatury |
± 1 °C/d |
Ładunek substancji organicznej kg ChZT/d |
Wykrywanie przeciążeń |
+ 50% ładunku rozpuszcz. + 100% ładunku w zawiesinie |
Zawartość LKT |
Wykrywanie zakłóceń |
powyżej wartości optymalnych |
Produkcja gazu |
Kontrola bakterii metanogennych |
± 20%/d |
Odczyn pH |
Kontrola zakłóceń |
± 0,5/d |
Zawartość substancji organicznych w odpływie |
Kontrola skuteczności odpływu |
± 10%/d |
Największe problemy eksploatacyjne w oczyszczalniach beztlenowych są powodowane przez bakterie metanowe, które jak wspomniano wcześniej, są bardzo wrażliwe na wiele czynników zarówno wewnętrznych (pH, temperatura, nadmierna ilość kwasów tłuszczowych, amoniak), jak i zewnętrznych (substancje toksyczne dopływające ze ściekami). Inhibitowanie spowodowane czynnikami zewnętrznymi objawia się dość szybko (w ciągu kilku godzin), natomiast inhibitowanie spowodowane czynnikami wewnętrznymi przebiega nieco wolniej. W tabeli 3.4 zostały podane wybrane parametry i czynniki zakłócające beztlenowy proces oczyszczania ścieków. Częstym przypadkiem jest wymywanie bakterii metanogennych z bioreaktorów beztlenowych. Zachodzi wówczas, gdy wiek osadu jest zbyt niski. Może to wystąpić wtedy, gdy w ściekach dopływających znajduje się zbyt duża ilość zawiesin lub gdy obniży się masa osadu w bioreaktorze w wyniku zwiększonego odrywania błony od wypełnienia złoża lub niewłaściwego zatrzymania osadu.