chalmers0030

32 Indukcjonizm

która jest umiejscowiona w taki sposób, że linia prosta łącząca słońce i krople deszczu oraz linia prosta łącząca kroplę deszczu i obserwatora przecinają się pod kątem D. Rozważania geometryczne prowadzą do wniosku, że kolorowy łuk na niebie jest widoczny wówczas, gdy chmura deszczowa jest dostatecznie rozległa.

Naszkicowałem powyżej wyjaśnienie zjawiska tęczy i mam nadzieję, że szkic ten wystarczy jako ilustracja ogólnej formy zaangażowanego tu rozumowania. Jeśli przyjmie się, że prawa optyki są prawdziwe (co według naiwnego indukcjonisty można ustalić dzięki indukcji na podstawie obserwacji), oraz, że warunki początkowe są opisane w sposób prawidłowy, wówczas wyjaśnienie tęczy wyniknie w sposób konieczny. Uogólnioną formę wszelkiego wyjaśnienia i przewidywania naukowego można więc przedstawić następująco:

a)    Prawa i teorie.

b)    Warunki początkowe.

c)    Przewidywania i wyjaśnienia.

Jest to krok postępowania naukowego zobrazowany po prawej stronie Rysunku 1, powyżej.

Poniższy opis metody naukowej, sformułowany przez dwudziestowiecznego ekonomistę, stanowi dobry przykład naiwnej, induk-cjonistycznej teorii nauki, co dowodzi, że nie jest to stanowisko, które sam wymyśliłem tylko po to, aby je krytykować.

„Jeżeli wyobrazimy sobie, w jaki sposób umysł o nadludzkiej potędze i zasięgu, choć normalny pod względem procesów logicznego myślenia, posługiwałby się metodą naukową, odbywałoby się to zapewne następująco: najpierw zaobserwowałby i utrwalił wszystkie fakty bez jakiejkolwiek selekcji i bez apriorycznych przypuszczeń co do tego, które z nich mogą okazać się ważniejsze od innych. Po drugie, poddałby zaobserwowane i utrwalone fakty analizie, porównaniu i klasyfikacji, bez użycia hipotezy czy postulatów innych niż te z konieczności zawarte w logice myślenia. Po trzecie, z tej analizy faktów wyprowadziłby indukcyjnie uogólnienia co do związków klasyfikacyjnych lub przyczynowych, jakie pomiędzy nimi zachodzą. Po czwarte, dalsze badania miałyby charakter zarówno dedukcyjny jak