podstawy wiedzy o�ukacji i por zaw strona� 81

odpowiedniego planu dostosowawczego. Pomoc ta dostarczana jest klientowi w taki sposób, aby mógł: a} rozpoznać istniejące trudności,

b] podjąć odpowiednio skuteczne decyzje,

c) wybrać odpowiedni rodzaj pracy lub zadań rozwojowych.

Doradca zawodowy pomagając radzącemu się w rozumieniu siebie

w zależności od świata pracy, może zastosować indywidualne, jak i grupowe poradnictwo.

3.1. Poradnictwo indywidualne

Poradnictwo indywidualne jest formą indywidualnej pomocy klientowi, który znalazł się w trudnej sytuacji, traci w niej orientację i nie potrafi sam poradzić sobie z jej rozwiązaniem. Powinno ono przebiegać zgodnie z następującymi zasadami⁴⁷:

1) przystępności treści i indywidualizowania oddziaływań.

2) aktywizowania człowieka w procesie porady,

3) operatywności treści,

4) wiązania teorii z praktyką,

5) dobrowolności korzystania /. porady, rozmowy, dyskusje itp.

Lisia zasad meże być modyfikowana.

Działania poradnicze mogą przebiegać zarówno w postaci pojedynczych aktów okazjonalnych lub zamierzonych, jak i wielu czynności, układających się w proces udoskonalający. Proces poradniczy składa się z czynności, zmierzających do opracowania informacji, rozwiązywania problemu przedmiotu porady, przekazywania informacji oraz prowadzenia prac korekcyjnych w pewnym stopniu modyfikujących postępowanie osoby mającej trudności, jak i udzielającego porady.

Można przyjąć, że indywidualne poradnictwo zakłada:

1. pomoc osobie mającej podjąć decyzję np. w sprawie wyboru zawodu, pracy, rodzaju doskonalenia:

a) w poznaniu siebie samej,

b] w samodzielnym gromadzeniu informacji;

2. przekazywanie informacji:

M.in.M. Crozier, M.E. Frie dbe rg, Człowieki system. Warszawa 1982; ł*sy-chologiu prac}' Wybrane zagadnienia, pod red. X. Gliszczyńskiej. Warszawa 2979; Psychologiczny model efektywności pracy, pod red. X. Gliszczyńskiej. Warszawa 1991; Artykuły zamieszczone: I Sokołowska. K. Korzeniowski, T Tyszka. R. Studenski. B. Dudek. I Dnszkowski. A . Bańka, Zawodoznawstwo.... op. cit.

a) o zawodach interesujących osoby zgłaszające się po poradę,

b) o zawodach typowych dla danego regionu, czy o zawodach deficytowych,

c) o potrzebach gospodarczych środowiska.

d) o szkołach dla dorosłych, centrach kształcenia ustawicznego,

c) o możliwościach doskonalenia w formach kursowych,

f) o skutkach rozwiązań problemu, z którym zgłasza się klient.

W celu lepszego poznania klienta, można też wykorzystywać specjalistyczne badania lekarskie, psychologiczne (zgodnie z ustaw-ą o zatrudnieniu i bezrobociu doradca może kierować klienta na badania oraz zlecić ich wykonanie uprawnionym jednostkom). Zadaniem poradnictwa jest wiec przekazanie klientowi odpowiedniej wiedzy, pomoc w osiągnięciu obiektywnej znajomości samego siebie oraz zwiększenia umiejętności obiektywnej oceny sytuacji, w jakiej się znajduje. Zwiększa to szansę na podejmowanie działań skutecznych i satysfakcjonujących. Działania te prowadza do rozszerzenia samoświadomości klienta.

Kolejnym zadaniem poradnictwa indywidualnego jest także wyzwalanie aktywności i inicjatywy, czyli wspomaganie rozwiązywania problemów' - chodzi tu o to, iż doradca pomaga klientowi ustalić fakty i sformułować problem, określić jego wagę oraz pomóc rozwiązywać. Ponadto do zadań poradnictwa indywidualnego należy również doprowa-dzenic do podjęcia decyzji przez osobę poszukującą porady w sposób samodzielny.

W rezultacie poradnictwo indywidualne jest procesem, który w^r efekcie doprowadzić winien dc:

- znalezienia przez klienta zgłaszającego się po poradę, zatrudnienia odpowiadającego jego zdolnościom, cechom psychofizycznym i kwalifikacjom albo doskonalenia pozwalającego zdobyć nowy zawód, zwiększającego szansę na znalezienie nowego stanowiska pra-

- pełnego zadowolenia klienta z dokonanego wyboru i jego skutków,

- swobodnego rozwoju osobowości petenta, który wspólnie z doradcą rozwiązał problem,

- zgodnego z zapotrzebowaniem rynku pracy zatrudnienia klienta, wyboru przez niego odpowiedniej drogi zawodowego rozwoju.

W procesie poradnictwa indywidualnego, musi dojść do kontaktu doradcy z klientem zgłaszającym się ze swoim problemem™. Kontakt taki możliwy jest w trakcie rozmowy doradczej, która jest podstawową metodą stosowaną w poradnictwie indywidualnym. Rozmowa ta jest

¹¹ Porównaj W. Backus, M. C h n p i a n . Mówienie prawdy sobie samemu. fok radzić sobie z problemami życia, Lublin 1992.