Chemia22

Rozdział 3. Jednolunkcyjne pochodne węglowodorów

i I (hlorowcopochodnc węglowodorów

\ \ Alkohole jednowodorotlenowe

1.2.1.    Budowa cząsteczek alkoholi a ich właściwości

1.2.2.    Nazewnictwo alkoholi

1.2.3.    Izomeria alkoholi

1.2.4.    Otrzymywanie i właściwości alkoholi

1.2.5.    Ważniejsze alkohole jednowodorotlenowe

ł. Alkohole wielowodorotlenowe V I. fenole

1.4.1.    Struktura cząsteczek i nazewnictwo fenoli

1.4.2.    (Hrzymywanic i właściwości fenoli

1.4.. 1. Porównanie właściwości alkoholi i fenoli

\ V Aldehydy i ketony

.1.5.1. Budowa i nazewnictwo aldehydów i ketonów

1.5.2.    Otrzymywanie i właściwości aldehydów i ketonów .1.5.3. Najważniejsze aldehydy i ketony

!.(>. Kwasy karboksylowe

3.6.1.    Otrzymywanie i nazewnictwo kwasów karboksylowych

3.6.2.    Właściwości fizyczne i chemiczne kwasów karboksylowych

3.6.3.    Ważniejsze kwasy monokarboksylowe

3.6.4.    Nienasycone kwasy karboksylowe

1.7.    I ,stry kwasów karboksylowych

3.7.1.    Otrzymywanie i nazewnictwo estrów kwasów karboksylowych

3.7.2.    Właściwości estrów kwasów karboksylowych

3.7.3.    Tłuszcze

3.7.4.    Mydła i detergenty

1.8.    Aminy

3.8.1.    Budowa i nazewnictwo amin

3.8.2.    Właściwości i otrzymywanie amin

3.8.3.    Amidy

3. Jednolunkcyjne pochodne węglowodorów

11 Chlorowcopochodne węglowodorów

Chlorowcopo chodiio węglu wndoińw mirtu polarnoj budu wy słabo ro/ puszczają się ! w wodzie (prawdo|)odob ! nie dlatego, ze nie tworzą z cząsteczkami wody wiązali wodorowych)

( 'hlorowcopochodnc są bardzo ważną grupą związków organicznych, h inochlomwcopochodnc (czyli pochodne węglowodorów mające je-'!■ u alom chlorowca w cząsteczce) są substratami w wielu syntezach or-uiicznych, gdyż atom chlorowca stosunkowo łatwo oderwać od czą-i' i /ki w celu zastąpienia go innym podstawnikiem. Pochodne mające lycej atomów chlorowca w cząsteczce są często stosowane jako roz-l’n./czalniki.

^Mv 3.1. Modele cząsteczek: a) gazowy CH₃CI jest związkiem o niewielkich cząstecz-" h, przyciągających się do siebie siłami dipol-dipol; b) CHCI₃, dzięki większej masie ""'/liwości wytworzenia silniejszych oddziaływań międzycząsteczkowych, jest cieczą.

Niektóre chlorowcopochodne są znane i wykorzystywane dość po-•zechnie. Chlorometan (ryc. 3.la) jest półfabrykatem używanym do syn-organicznych. Wykorzystuje się go w procesach wprowadzania do ,(steczki organicznej dodatkowych grup metylowych. Trichlorometan 11< l₍ (ryc. 3.Ib), czyli chloroform,, jest cieczą o ęłodkawym zapachu; pi ez długie lata byl wykorzystywany w lecznictwie jako środek usypiający.

innych chlorowcowych pochodnych użyteczną cieczą jest chloroetan , i 11 ( 11.('I), wrzący w temperaturze 12°C. Tę łatwo parującą ciecz stosu-się do szybkiego ochładzania przedmiotów (chloroetan, parując, zabie-, , pieplo z otoczenia). /. lego powodu jest używany w lecznictwie do miej , ,wyeh znieczuleń.