CCF20130102081

sposobami uzwojenia po przełączeniu w gwiazdę (tzw. podwójną gwiazdę) na mniejszą liczbę par biegunów (większą prędkość obrotową). Zaciski 1 U, 1V, 1Wsą ze sobą zwarte tworząc punkt zerowy gwiazdy. Wierzchołki gwiazdy znajdują się w punktach 2(7, 2V, 2W, a połówki uzwojeń są połączone równolegle w każdej fazie. Przy tym połączeniu kierunki prądów w jednej połówce ulegają zmianie. Na rysunku 14c₂ przedstawiono sposób przyłączenia do sieci LI, L2, L3 uzwojenia w układzie podwójnej gwiazdy.

Tak więc na większą liczbę par biegunów, a mniejszą prędkość obrotową uzwojenie trójfazowe silnika jest połączone w trójkąt (A); na mniejszą liczbę par biegunów, a większą prędkość obrotową uzwojenie jest połączone w gwiazdę. Dla zaznaczenia, że przy układzie gwiazdowym obie połówki w każdej fazie są połączone równolegle, tworząc uzwojenie trójfazowe o 2 gałęziach równoległych, układ ten jest oznaczany symbolem podwójnej gwiazdy (AA). Proces przełączania uzwojenia jest bardzo prosty, gdyż ogranicza się tylko do przełączenia przewodów sieci zasilającej na inne zaciski oraz ewentualnie zwarcia pozostałych trzech zacisków. Do przełączania uzwojeń dwubiegowych są stosowane specjalne proste przełączniki.

Przewody 2V i 2W⁷(rys. 14) łączące wierzchołki gwiązdy z tabliczką zaciskową zostały skrzyżowane. Jest to konieczne, aby zachować niezmieniony kierunek wirowania silnika po przełączeniu na inną liczbę par biegunów. Przełączenie liczby par biegunów uzwojenia w stosunku 2:1 wywołuje bowiem zmianę kolejności następstwa faz w uzwojeniu, a zmiana ta oznacza odwrócenie kierunku wirowania pola wirującego i wirnika. Przedstawiony na rys. 14 układ połączeń pozwala na przełączenie uzwojenia, np. z większej na mniejszą liczbę par biegunów, bez zmiany kierunku wirowania silnika, przez proste przełączenie przewodów sieci zaciskającej LI, L2, L3z zacisków 1(7, IV, IW na zaciski 2(7, 2V, 2 W bez potrzeby krzyżowania przewodów LI, L2, L3.

Z rozważań zawartych w p. 1.2.3 wiadomo, że poskok uzwojenia y i liczba żłobków na biegun i fazę q są ściśle zależne od liczby par biegunów. Z drugiej strony oczywiste jest, że wartości tych parametrów są stałe dla danego schematu uzwojenia. Ponieważ omawiane tu przełączanie liczby par biegunów odbywa się bez zmiany schematu uzwojenia, więc sprawa wartości poskoku i liczby q wymaga dodatkowego omówienia.

Najczęściej jako przełączalne są stosowane uzwojenia dwuwarstwowe ze względu na ich wyjątkową przydatność do tego celu. Budowa schematów dwuwarstwowych uzwojeń o przełączalnej liczbie par biegunów w stosunku 2:1 opiera się na następujących dwóch zasadach:

1. Liczbę zezwojów w grupie przyjmuje się równą liczbie q obliczonej dla mniejszej liczby par biegunów.

Na przykład dla schematu uzwojenia pokazanego na rys. 140 o danych Ż = 36; 2p = 4/2p = 2 liczba żłobków na biegun i fazę dla 2p = 2 wynosi

Z 36

Uzwojenie składa się więc z grup zawierających po 6 zezwojów.

Ogólna liczba grup w uzwojeniu jest taka jak dla zwykłego uzwojenia o mniejszej liczbie par biegunów i jest dwukrotnie mniejsza niż w zwykłym uzwojeniu o większej liczbie par biegunów.

2. Poskok żłobkowy y przyjmuje się średnicowy lub nieco większy od średnicowego, odpowiednio do większej liczby par biegunów.

Dla poprzedniego przykładu poskok średnicowy wynosi

Po przełączeniu uzwojenia na mniejszą liczbę par biegunów poskok staje się poskokiem skróconym równym połowie lub nieco więcej niż połowie poskoku średnicowego wówczas, gdy stosuje się poskok większy od średnicowego.

1. 5. Uzwojenia silników jednofazowych

1.5. 1. Uwagi ogólne

Uzwojenia wirników jednofazowych silników indukcyjnych mają zwykle postać klatki odlanej z aluminium, podobnie jak uzwojenia wirników klatkowych silników trójfazowych.

Uzwojenia stojanów silników jednofazowych są albo skupione umieszczone na biegunach, albo rozłożone w żłobkach.

Uzwojenia skupione stanowią najprostszy rodzaj uzwojeń silników prądu przemiennego. Składają się one z cewek, z których każda jest umieszczona na innym biegunie. W tym przypadku na obwodzie stojana zamiast żłobków znajdują się wystające bieguny. Liczba cewek uzwojenia jest równa liczbie biegunów. Uzwojenie powstaje przez odpowiednie połączenie cewek ze sobą.

Na rysunku 15 pokazano przykłady 2- i 4-bie-gunowego uzwojenia skupionego przy połączeniu cewek szeregowym i równoległym w dwa obwody równoległe.

Możliwość łączenia szeregowego lub równoległego cewek pozwala na stosowanie tego rodzaju silników na dwa napięcia znamionowe. Napięcia te są zwykle podawane na tabliczce znamionowej (np. 220 i 110 V). Wyższe napięcie sieci wymaga połączenia szeregowego cewek, niższe zaś — połączenia cewek w dwie gałęzie równoległe. Połączenia uzwojenia na odpowiednie napięcia zwykle dokonuje się na tabliczce zaciskowej.

Uzwojenia skupione są stosowane w jednofazowych silnikach indukcyjnych za zwartą fazą

13