choroszy6

56

Na podstawie tych parametrów można przewidzieć niektóre właściwości eksploatacyjne uzyskiwanych powierzchni. Największe znaczenie ma przy tym przebieg krzywej nośności profilu chropowatości dla wartości c od 0 do 0,5 R_m, gdyż te fragmenty nierówności zostają usunięte w trakcie wstępnego docierania współpracujących części w początkowym okresie eksploatacji.

Jeśli chodzi o następny element struktury geometrycznej powierzchni, a mianowicie falistość, to występuje ona w sporadycznych przypadkach i jest przeważnie wynikiem uginania się wrzecion, zużycia prowadnic, luzów w łożyskach, zbyt dużych posuwów itp.

Struktura geometryczna powierzchni dotyczy również pozostawionych na niej śladów narzędzia. Mogą być one jednokierunkowe, wielokierunkowe i bezkierunkowe. Strukturę bezkierunkową mają powierzchnie surowych odlewów, odkuwek, części sporządzonych za pomocą metalurgii proszków itp. Kierunkowość struktury podaje się na rysunkach wykonawczych części tylko wtedy, gdy wpływa ona znacząco na zmianę chropowatości powierzchni w czasie jej pracy. Spotykane w obróbce rodzaje kierunkowo-ści struktury powierzchni, ich odmiany, sposoby skrawania, w których one powstają oraz oznaczenia według PN-74/M-01146 przedstawiono w tabeli 3.2.

Rys. 3.12. Uszkodzenia powierzchni: a - rysa, b - pęknięcie, c - skaza

Oprócz wymienionych cech charakterystycznych na powierzchni obrobionej mogą wystąpić takie jej wady, jak: rysy, pęknięcia i skazy. Charakterystyczną cechą rysy (rys. 3.12a) jest znaczna jej długość, mała głębokość w stosunku do szerokości i rozwarcie na zewnątrz ścian bocznych. W przypadku materiałów ciągliwych występują wzniesienia boków rysy przy krawędziach ponad powierzchnię materiału. Porysowanie powierzchni może stanowić wynik przypadkowych uszkodzeń powierzchni obrobionej, nie usuniętych śladów poprzedniej obróbki lub niekiedy celowego działania tzw.

ab    c

Rys. 3.13. Wzory w postaci kostek (a), półksiężyców (b) i łańcuszków (c) na powierzchni przedmiotu uzyskane za pomocą kostkowania