choroszy1

111

Inaczej gdy bazą obróbkową jest płaszczyzna wyobrażalna, a płaszczyzny przedmiotu są pomocniczymi powierzchniami ustalającymi. Można zastosować jako elementy ustalające uchwytu czy przyrządu wpusty lub rowki w korpusie (rys. 5.12), albo posłużyć się mechanizmami samoustalającymi (rys. 5.13). W pierwszym przypadku dokładność ustalenia jest na ogół niewielka i zależy od pasowania (a właściwie luzu) i tolerancji

a    b

Rys. 5.12. Ustalanie przedmiotu względem płaszczyzny symetrii za pomocą elementów stałych

777777777f^77777777

Rys. 5.13. Zasada ustalania przedmiotów za pomocą urządzeń samoustalających

Rys. 5.14. Urządzenie samoustalające: 1 - śruba z gwintem prawym i lewym tzw. rzymska, 2 - czop ustalający śrubę kołnierzami B, 3 - szczęki stałe, 4 - szczęki wymienne

odległości między płaszczyznami ustalającymi przedmiotu. Natomiast w drugim przypadku wartość tolerancji nie wpływa na dokładność ustalenia, gdyż powierzchnie ustalające mechanizmu są związane ze sobą w taki sposób, że mogą jednocześnie i z równą prędkością oddalać się od siebie i zbliżać, przy czym w każdym położeniu ich odległości od płaszczyzny symetrii są jednakowe. Dokładność ustalenia zależy tylko od dokładności działania mechanizmu. Przykład rozwiązania konstrukcyjnego tego rodzaju urządzenia przedstawiono na rysunku 5.14.

5.2.2. USTALANIE PRZEDMIOTU JEGO POWIERZCHNIAMI WALCOWYMI

Do ustalania przedmiotu jego powierzchniami walcowymi korzysta się z jednej, dwóch lub trzech jego tworzących. Pierwszy przypadek stosuje się zwłaszcza wtedy,