168
168
Rys. 5.128. Tulejki stałe: a) bez kołnierza, b) z kołnierzem
Rys. 5.129. Tulejka wymienna osadzona w tulejce stałej
c) płyta wiertarska jest zbyt cienka i kołnierz daje lepsze osadzenie,
d) ścianki tulejki są zbyt cienkie i kołnierz powiększa sztywność tulejki.
Jeśli jakiś otwór należy po wierceniu rozwiercić na nieco większą średnicę, to wraz ze zmianą narzędzia zmienia się. też tulejkę wiertarską na taką, której średnica odpowiada średnicy użytego rozwiertaka. Wymienne tulejki (rys. 5.129) stosuje się również po to, aby po jej wyjęciu uzyskać przelot dla następnego narzędzia, które już nie wymaga prowadzenia np. gwintownika. Są one oznaczone na kołnierzach za pomocą rowków. Jeden rowek oznacza tulejkę przeznaczoną do prowadzenia wiertła, dwa rowki -rozwiertaka zdzieraka, brak rowków - rozwiertaka wykańczaka. Trzeba ponadto zwrócić uwagę, że tulejki wymienne powinny być zabezpieczone przed obrotem i wysuwaniem się tulejki pod wpływem nacisku wiórów. Przykłady takich znormalizowanych zabezpieczeń przedstawiono na rysunku 5.130.
Podobnie jak w operacjach wiertarskich postępuje się w pracach wytaczarskich. Przykłady takich rozwiązań przedstawiono na rysunku 5.131. Ustalenie i prowadzenie tych narzędzi z ustawionymi na wymiar nożami odbywa się w tulejce wymiennej.
Osobną grupę elementów do ustalania narzędzi przed rozpoczęciem obróbki, w kierunku wymiarów obróbkowych, stanowią ustawiaki. Stosuje się je zwłaszcza do usta-
Rys. 5.130. Zabezpieczenie tulejki wymiennej: a) za pomocą zaczepu z gwintem i wybrania w tulejce, b) za pomocą zaczepu płytkowego i wybrania w tulejce