choroszy59

359

16.11. OBRÓBKA OTWORÓW JEDNOROWKOWYCH I WIELOROWKOWYCH

W produkcji jednostkowej do wykonania rowków w otworach stosuje się dłutowanie. Jest to jednak sposób obróbki bardzo pracochłonny i stosunkowo mało dokładny, zwłaszcza jeżeli chodzi o obróbkę otworów wielorowkowych. Dlatego do obróbki takich otworów stosuje się przeciąganie. Wówczas schemat obróbki otworu jedno- lub wielorowkowego przedstawia się następująco:

a)    obróbka wstępna otworu i powierzchni czołowej,

b)    ostateczne przeciąganie otworu lub z pozostawieniem naddatku na szlifowanie,

c)    obróbka cieplna,

d)    wykańczanie otworu po obróbce cieplnej.

Z dwóch zasadniczych sposobów przeciągania otworów wielorowkowych, a mianowicie obróbki kolejno poszczególnych rowków prostym narzędziem (rys. 16.32) i przeciągaczami wielorowkowymi (rys. 16.33) ten ostatni najczęściej znajduje zastosowanie. Nie zachodzi bowiem wówczas potrzeba użycia urządzenia podziałowego, które zmniejsza dokładność rozstawienia rowków.

Poprawnie wykonana operacja przeciągania otworu wielorowkowego powinna zapewniać dużą dokładność położenia rowków w stosunku do średnicy środkującej. Osiąga się to przez zastosowanie:

a)    zwykłego przeciągacza do otworów wielorowkowych (rys. 16.33a), który obrabia tylko rowki, także uzyskuje się dużą dokładność ich położenia w stosunku do dużej średnicy wielowypustu i małą dokładność - ze względu na luz między częścią prowadząca przeciągacza i wstępnie obrobionym otworem - w stosunku do małej średnicy wielowypustu,

b)    przeciągacza, który ma w przedniej części zęby do obróbki otworu okrągłego, a w tylnej - zęby do obróbki rowka (rys. 16.33b) albo - jeszcze lepiej - przeciągacza, który ma dodatkowo część trzecią o zębach na przemian: jeden do otworu okrągłego i drugi do rowków (rys. 16.33c).

Rys. 16.32. Przeciąganie pojedynczego rowka:

1 - przedmiot przeciągany,

2 - wkładka, 3 - przeciągacz