443
dwojako. Pierwszy sposób polega na prowadzeniu obróbki kształtującej łoża przy jego sprężystym ugięciu siłami mocowania, dzięki czemu prowadnice w stanie swobodnym są wypukłe. Strzałkę wypukłości dobiera się stosownie do długości łoża, zważając ażeby kształt prowadnic po hartowaniu był jak najbardziej zbliżony do prostoliniowego. Drugi sposób zapobiegania odkształceniom hartowniczym polega na uginaniu łoża po obróbce kształtującej bezpośrednio na stanowisku do hartowania. Doświadczalnie dobrana wartość strzałki ugięcia zapewnia poprawny kształt prowadnic i równomierne naddatki przed obróbką wykańczającą.
Obróbkę kształtującą wykonuje się na trzech stanowiskach obróbczych, z tym że na pierwszym z nich łoża są mocowane dwukrotnie, tj. w pierwszym i trzecim ustawieniu. Przyjęto zasadę, że uzbrojenie narzędziowe składa się z głowic walcowych, wal-cowo-czołowych i czołowych (rys. 20.44 i 20.45).
Zadaniem pierwszego ustawienia jest wyrównanie płaszczyzny podstawy 1 po operacji odprężania łoża.
W drugim ustawieniu wykonuje się obróbkę na stanowisku zaopatrzonym w przyrządy do uginania łoża. Przedmiot spoczywa na obrobionej płaszczyźnie podstawy,
Rys. 20.44. Obróbka kształtująca łóż w ustawieniu 4 oraz 1 i 3
Rys. 20.45. Obróbka kształtująca łóż w ustawieniu 2
a frezowrane są płaszczyzny składające się na obie prowadnice. Dwa wrzeciona obrabiarki (rys. 20.46) są uzbrojone w zespoły narzędziowe, osadzone na trzpieniach prowadzonych dodatkowo w-e wspólnej tulei podtrzymki umieszczonej w pośrodku belki nad stołem frezarki. Zespoły te obejmują 6 i 5 głowic walcowych i czołowych ukształtowanych tak, aby nadawały łożu pełny obrys konstrukcyjny. Pozostałe dwa wrzecicn-niki b i c w tym ustawieniu są nachylone pod kątem 45° do płaszczyzny stołu i uzbrojone w zespoły narzędziowe (rys. 20.47 i 20.48), przeznaczone do obróbki bocznych powierzchni pryzm.
Do trzeciego ustawienia, następującego po zahartowaniu, jest przewidziane to samo stanowisko obróbcze, na którym prowadzi się operacje wyrównania powierzchni 1 podstawy, z tym jednak, że czynne są równocześnie dwa zespoły narzędziowe. Zespół prawego poziomego wrzeciennika d (rys. 20.44) frezuje powierzchnię 2 i 3, natomiast gło-