495
Kontrolę połączeń nitowych przeprowadza się metodami nieniszczącymi lub niszczącymi. Do metod nieniszczących zalicza się oględziny zewnętrzne, opukiwanie nitów, badanie za pomocą defektoskopów i - w przypadku połączeń szczelnych - hydrauliczne próby szczelności. Metody niszczące polegają na rozrywaniu i zginaniu próbek wykonanych w tych samych warunkach i z tymi samymi parametrami co połączenia właściwe.
Zgodnie z klasyfikacją przedstawioną na rysunku 22.12 grupa połączeń konstrukcyjnych dzieli się na dwie podgrupy: bierne i czynne, z których każda obejmuje trzy rodzaje. W pierwszej grupie wyróżniamy połączenia czopowo-cieme, skrętne i kształtowe, a w drugiej - łożyskowe, prowadnicowe i napędowe.
1. Połączenia czopowo-cierne są to złącza o gładkich, walcowych lub stożkowych powierzchniach styku odkształconych sprężyście, wywołanych wciskiem. Potrzebny tutaj docisk na powierzchni styku, umożliwiający przeniesienie momentu skręcającego i siły wzdłużnej można uzyskać przez:
a) wtłaczanie czopa do otworu,
b) nagrzanie przyłącza z otworem do temperatury umożliwiającej rozszerzenie otworu powyżej średnicy czopa, czyli tzw. połączenie skurczowe,
c) oziębienie czopa w celu zmniejszenia jego średnicy poniżej średnicy otworu, tj. połączenie rozprężne,
d) połączenie kombinowane, np. wtłaczanie czopa do uprzednio nagrzanej oprawy.
Podczas opracowywania pierwszego procesu zachodzi najpierw potrzeba określenia wartości największej siły wtłaczania Q powodującej wtłoczenie jednego przyłącza w drugie. Jeżeli znane są wartości uwt i p, to siłę wtłaczania Q można wyznaczyć ze wzoru